Η διαστημική αποστολή Proba 3 αποτελεί το επόμενο εγχείρημα της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Διαστήματος (ESA). Η ιδιαιτερότητα αυτής της αποστολής είναι ότι στοχεύει, κατά κύριο λόγο, στον έλεγχο και τη βελτίωση τεχνολογιών μικρών δορυφόρων και συγκεκριμένα της δυνατότητας “πτήσης” ακριβείας σε σχηματισμό (precise formation flying). Θα αποτελείται από δύο μικρές συσκευές, οι οποίες θα εκτοξευτούν μαζί ακολουθώντας μια ελλειπτική τροχιά μεγάλης εκκεντρότητας¹ γύρω από τη Γη και στη συνέχεια θα χωριστούν.

Οι δύο συσκευές που αποτελούν την αποστολή είναι οι ASPIICS και DARA, που θα μελετήσουν το ηλιακό στέμμα και την ολική ακτινοβολία του Ήλιου αντίστοιχα.

Σκοπός είναι να αξιολογηθεί η δυνατότητα αυτόνομης κίνησης του ζεύγους σε σχηματισμό ως ένας μεγάλος εικονικός δορυφόρος, χωρίς να υπάρχει καθοδήγηση από κέντρα ελέγχου στη Γη. Αυτό είναι το πρώτο βήμα για μελλοντικές αποστολές της ESA που θα αποτελούνται από περισσότερες μικρότερες συσκευές οι οποίες θα κινούνται ως ένας μεγάλος δορυφόρος.

Γιατί όμως κάτι τέτοιο είναι απαραίτητο; Πολλές αστροφυσικές μελέτες στοχεύουν πλέον σε ανίχνευση είτε ασθενών σημάτων είτε μελέτη μικρότερων χωρικών κλιμάκων. Αυτά με τη σειρά τους απαιτούν μεγαλύτερα τηλεσκόπια², κάτι που υπερβαίνει τις δυνατότητες μιας μόνο διαστημοσυσκευής. Μια πιθανή λύση είναι η χρήση περισσότερων, μικρότερων συσκευών σε σχηματισμό.

Μια πρώτη ανάλογη προσπάθεια έγινε από τη σουηδική αποστολή Prisma, η οποία πέτυχε πτήση σε σχηματισμό με ακρίβεια μερικών εκατοστών για αποστάσεις μερικών μέτρων μεταξύ των συσκευών, για μικρά χρονικά διαστήματα. Η αποστολή Proba -3 φιλοδοξεί να πετύχει ακρίβεια στον σχηματισμό της τάξης χιλιοστών του μέτρου (mm) και δευτερολέπτων τόξου σε αποστάσεις περίπου 150 μέτρων και διάρκεια 6 ωρών. Η ακρίβεια αυτή θα επιτευχθεί χάρη σε ένα ζεύγος laser-ανακλαστήρα.

Περισσότερες πληροφορίες:

https://www.esa.int/Space_in_Member_States/Greece/E_apostolhe_Proba-3_tes_ESA_tha_demioyrghesei_technethes_eliakhes_eklehipseis https://www.esa.int/ESA_Multimedia/Images/2024/11/Proba-3_Firing_laser

1.  Με απλά λόγια, η έλλειψη θα είναι αρκετά πεπλατυσμένη.
2. Με μια πιο ελεύθερη χρήση του όρου, καθώς σε αυτό συμπεριλαμβάνουμε εστιακές αποστάσεις, κάτοπτρα και άλλα χαρακτηριστικά.