Διάφορα

Ήξερες ότι …

Διάφορα

Το αυθεντικό παιχνίδι Gilbert U-238 Atomic Energy Laboratory. Image Credit: Wikipedia

… το 1950 υπήρχε παιδικό παιχνίδι με …

… ραδιενεργά υλικά!

Το παιχνίδι Gilbert U-238 Atomic Energy Laboratory, που απευθυνόταν σε παιδιά 12-15 ετών, κυκλοφόρησε για πρώτη φορά στις ΗΠΑ το 1950. Χρησιμοποιώντας τα υλικά που περιλαμβάνονταν στο κουτί, τα παιδιά μπορούσαν να πραγματοποιήσουν και να παρακολουθήσουν πυρηνικές και χημικές αντιδράσεις. Το παιχνίδι αποτελούσαν τέσσερις σωλήνες με ουράνιο (U-238), ένας θάλαμος νέφωσης, ένα σπινθηροσκόπιο, ένα ηλεκτροσκόπιο, ένας μετρητής ραδιενέργειας Geiger Muller, καθώς και ισότοπα μολύβδου, ψευδαργύρου και ρουθενίου για τις αντιδράσεις. Τέλος είχε και ένα κόμικ με τίτλο “Πώς σπάμε το άτομο και έχουμε ραδιενέργεια” για τα μικρότερα αδέλφια των παιδιών. Το παιχνίδι αποσύρθηκε μόλις ένα χρόνο μετά όχι εξαιτίας της επικινδυνότητάς του, αλλά γιατί ήταν πολύ ακριβό και δεν το αγόραζε ο κόσμος. Στοίχιζε 50 δολάρια (με σημερινές τιμές γύρω στα 530 δολάρια)!

Για περισσότερες πληροφορίες δείτε εδώ και εδώ.


Δήμητρα Λίγγρη


… αναζητώντας την ημέρα των γενεθλίων σου …

… μπορείς να δεις ποιο αντικείμενο κοίταζε το τηλεσκόπιο Hubble!

To 2020 στα πλαίσια των εορτασμών των 30 χρόνων λειτουργίας του τηλεσκοπίου Hubble, η NASA έφτιαξε μια εφαρμογή όπου βάζεις τον μήνα και την ημέρα γέννησής σου και βλέπεις τι συναρπαστικό παρατηρούσε το Hubble σε κάποιο από τα έτη λειτουργίας του. Δείτε κι εσείς τι αντιστοιχεί στα δικά σας γενέθλια στο σύνδεσμο εδώ. Αν είστε γεννημένοι μετά τις 24/04/1990 (ημέρα που το Hubble τέθηκε σε λειτουργία) μπορεί και να πετύχετε εικόνα που παρατηρήθηκε τη μέρα την οποία γεννηθήκατε!

Δήμητρα Λίγγρη

Μια εικόνα γενεθλίων “GOODS South Field”. Ιστορία μεγαλύτερη από 12 δισεκατομμυρίων ετών με χιλιάδες γαλαξίες σε διάφορα στάδια. Η εικόνα καλύπτει ένα τμήμα του νότιου πεδίου που ονομάζεται Great Observatories Origins Deep Survey (GOODS). Image Credit: NASA / ESA

Η μετάπτωση του άξονα περιστροφής της Γης. Image Credit: https://modulouniverse.com

… σε 12000 έτη το “Αστέρι του Βορρά” θα είναι ο α της Λύρας (Βέγας) …

…. και όχι ο Πολικός Αστέρας όπως είναι σήμερα!

Αν προεκτείνουμε τον άξονα περιστροφής της Γης θα συναντήσει μια φανταστική “Ουράνια Σφαίρα”. Το σημείο προβολής του πάνω σε αυτή τη σφαίρα ονομάζεται Βόρειος Ουράνιος Πόλος και στην εποχή μας απέχει μόλις 40 λεπτά του τόξου από τον Πολικό Αστέρα. Επομένως φαίνεται πως όλοι οι αστέρες περιστρέφονται γύρω από τον Πολικό Αστέρα. Ο άξονας περιστροφής της Γης όμως δεν είναι σταθερός. Εμφανίζει μετάπτωση που οφείλεται στις ελκτικές δυνάμεις των γύρω σωμάτων και κυρίως του Ήλιου και της Σελήνης. Η μεταπτωτική αυτή κίνηση θυμίζει την κίνηση μιας σβούρας και έχει περίοδο περιστροφής 25800 χρόνια. Σήμερα ο άξονας περιστροφής της Γης, δείχνει τον Πολικό Αστέρα. Όμως το 3000 π.Χ. έδειχνε τον αστερισμό του Δράκοντα. Το 14000 μ.Χ. θα δείχνει τον αστερισμό της Λύρας, ενώ το 22800 μ.Χ. θα βρίσκεται πάλι στην κατεύθυνση του αστερισμού του Δράκοντα!


Κατερίνα Δήμα


… στο διάστημα έχει μεταδοθεί τραγούδι …

… των Beatles!

Το 2008 η γνωστή εταιρεία διαστήματος NASA γιόρταζε 50 χρόνια από την ίδρυση της. Έτσι λοιπόν αποφάσισε προς τιμήν της επετείου, να κάνει μετάδοση στο διάστημα ένα τραγούδι των Beatles. Η μετάδοση του τραγουδιού είχε κατεύθυνση τον Πολικό αστέρα, ο οποίος βρίσκεται 431 έτη φωτός μακριά. Το τραγούδι είναι το “Across the Universe” και ταξίδεψε στο διάστημα με την ταχύτητα του φωτός. Το πρώην σκαθάρι Sir Paul McCartney εξέφρασε τον ενθουσιασμό του ως προς τη NASA λέγοντας: “Καταπληκτικό! Συγχαρητήρια, NASA! Στείλτε την αγάπη μου στους εξωγήινους!”

Γωγώ Λουκαΐδου

Τα γνωστά σε όλους μας Σκαθάρια! Image Credit: Iain McMillan

Το άτομο του υδρογόνου. Image Credit: https://www.livescience.com/

… ένα από τα μόλις τρία στοιχεία που “κατασκευάστηκαν” με φυσικό τρόπο κατά την μεγάλη έκρηξη …

… είναι το υδρογόνο!

Το υδρογόνο, αποτελούμενο από ένα πρωτόνιο στον πυρήνα του, είναι το πιο απλό και ελαφρύ στοιχείο του Περιοδικού Πίνακα. Παρά την απλότητα του, ξεχωρίζει από τα υπόλοιπα 93 στοιχεία που δημιουργήθηκαν επίσης με φυσικό τρόπο για πολλούς λόγους. Καταρχάς για την αφθονία με την οποία το συναντάμε παντού! Συγκεκριμένα βρίσκεται στα ⅔ των μορίων του ανθρώπινου σώματος και στο 90% των μορίων του σύμπαντος! Στον πυρήνα του πλανήτη Δία βρίσκεται κάτω από τόσο μεγάλη πίεση που συμπεριφέρεται πιο πολύ σαν αγώγιμο μέταλλο, παρά σαν αέριο δημιουργώντας το πιο ισχυρό μαγνητικό πεδίο σε σχέση με άλλους πλανήτες! Στον πυρήνα του Ήλιου, που η θερμοκρασία αγγίζει τα 13,6 εκατομμύρια Kelvin, 600 εκατομμύρια τόνοι υδρογόνου μετατρέπονται σε 596 εκατομμύρια τόνους ηλίου κάθε δευτερόλεπτο. Τα 4 εκατομμύρια τόνοι που λείπουν μετατρέπονται σε ενέργεια και είναι η παρατηρούμενη βολομετρική λαμπρότητα η οποία είναι ίση με 3,8×1026 Watt.

Κατερίνα Δήμα


… ο πλανήτης Ουρανός …

… παραλίγο να ονομαστεί Γιώργος!

Ενώ είχε παρατηρηθεί χρόνια πριν θεωρούμενος ως αστέρας, η ταυτοποίησή του ως πλανήτης έγινε μόλις το 1781 από τον Άγγλο αστρονόμο William Herschel. Ο Herschel, αρχικά ήθελε να του δώσει το όνομα Γεώργιος, προς τιμήν του χορηγού του King George III! Ωστόσο “βαφτίστηκε” ως Ουρανός -σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία όπως και οι υπόλοιποι πλανήτες- 70 χρόνια μετά την ανακάλυψή του, καθότι το όνομα Georgium Sidus δεν ήταν ιδιαίτερα δημοφιλές εκτός Αγγλίας. Η θεότητα Ουρανός σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία ήταν ο πατέρας της γενιάς των Τιτάνων, πατέρας του Κρόνου και παππούς του Δία. Αξίζει να σημειωθεί ωστόσο, ότι ορισμένα από τα 27 του φεγγάρια πήραν ονόματα -σύμφωνα με την πρόταση του Herschel- από χαρακτήρες των έργων του William Shakespeare και ποιημάτων του Alexander Pope όπως για παράδειγμα Ariel, Cordelia, Desdemona, Juliet, Ophelia, Portia, Puck, Umbriel and Miranda!

Κατερίνα Δήμα

Αριστερά ο King George III και δεξιά ο μυθολογικός Ουρανός. Image Credit: Wikipedia

O αστερισμός των Πλειάδων. Image Credit: Steve Pauken, Winslow, Arizona, 2019.

… το σμήνος Messier 45 είναι …

… οι Πλειάδες!

Οι Πλειάδες (ή μπορεί να τον έχετε ακούσει και με τη λαϊκή ονομασία Πούλια) είναι στην πραγματικότητα ένα ανοικτό σμήνος που περιέχει μερικές χιλιάδες αστέρες και βρίσκεται περίπου 400 έτη φωτός μακριά από τη Γη, στον αστερισμό του Ταύρου. Παρόλα αυτά με γυμνό μάτι σε έναν καθαρό νυχτερινό ουρανό εμείς μπορούμε να διακρίνουμε 6 αστέρια το πολύ 7. Γι’ αυτό ο αστερισμός αυτός είναι γνωστός σε πολλούς πολιτισμούς, ως ο αστερισμός των 7 αδελφών. Στην ελληνική μυθολογία οι 7 αδελφές Πλειάδες είναι η Αλκυόνη, η Μαία, η Μερόπη, η Ηλέκτρα, η Κελαινώ, η Ταϋγέτη και η Στερόπη, που θεωρούνταν κόρες του Τιτάνα Άτλαντα και της Ωκεανίδας Πλειόνης.

Γωγώ Λουκαΐδου