Αύγουστος
- Συγγραφέας: Διάφοροι
- 21-01-2022
- Τροποποίηση: 23-07-2023
- Κατηγορίες: Σαν σήμερα
- 2 Αυγούστου 1932 – Ανακάλυψη ποζιτρονίου
- 6 Αυγούστου 1967- Παρατήρηση πρώτου pulsar
- 8 Αυγούστου 1902 – Γέννηση Paul Dirac
- 20 Αυγούστου 1977 – Εκτόξευση Voyager 2
- 22 Αυγούστου 1989 – Ανακάλυψη δαχτυλιδιών του Ποσειδώνα
- 26 Αυγούστου 1918 – Γέννηση Katherine Johnson
- 30 Αυγούστου 1871 – Γέννηση Ernest Rutherford
2 Αυγούστου 1932
Ανακάλυψη ποζιτρονίου
Image Credit: American Physical Society
Στις 2 Αυγούστου 1932 ανακαλύπτεται το ποζιτρόνιο!
Η ανακάλυψη έγινε από τον Carl David Anderson, στον οποίο απονεμήθηκε το βραβείο Νόμπελ το 1936.
Το ποζιτρόνιο είναι το αντι-σωματίδιο του ηλεκτρονίου, δηλαδή το αντίστοιχο σωματίδιο στην αντιύλη. Έχει ίδια μάζα και σπιν με το ηλεκτρόνιο αλλά θετικό ηλεκτρικό φορτίο που ισούται με αυτό του ηλεκτρονίου.
Η ανακάλυψη δεν έγινε τυχαία ούτε εξέπληξε την επιστημονική κοινότητα της εποχής μιας και το σωματίδιο είχε προβλεφθεί θεωρητικά από τον Dirac ήδη μερικά χρόνια νωρίτερα.
Διαβάστε περισσότερα για την αντιύλη εδώ.
Ήξερες ότι…
.. το ποζιτρόνιο ήταν το πρώτο αντισωματίδιο που ανακαλύφθηκε;
Συγγραφέας
6 Αυγούστου 1967
Παρατήρηση πρώτου pulsar
Στις 6 Αυγούστου 1967 παρατηρήθηκε για πρώτη φορά η εκπομπή ραδιοκυμάτων του αστέρα νετρονίων PSR B1919+21 από τη Jocelyn Bell.
Δεν ήταν το πρώτο τέτοιο αντικείμενο που είχε παρατηρηθεί – είχαν προηγηθεί παρατηρήσεις υψηλής μεταβλητότητας ραδιοκυμάτων στο Νεφέλωμα του Καρκίνου το 1965, εκεί όπου πλέον γνωρίζουμε ότι βρίσκεται ο Crab Pulsar. Τότε δεν είχε γίνει κατανοητή η πραγματική αιτία τους, αλλά για πρώτη φορά εξακριβώθηκε η περιοδικότητά του, με επιπλέον παρατηρήσεις τον Νοέμβριο του 1967. Αυτό μας αποκάλυψε ότι πρόκειται για ένα είδους περιστρεφόμενου αστέρα νετρονίων που ονομάστηκε πάλσαρ.
Για την ανακάλυψη αυτή απονεμήθηκε το βραβείο Νομπέλ φυσικής το 1974 – όχι στην Jocelyn Bell αλλά στον επιβλέποντα της, που είχε κάνει και την παρατήρηση του 1965.
Για περισσότερα πάνω στους αστέρες νετρονίων μπορείτε να ανατρέξετε στα σχετικά μας άρθρα.
Συγγραφέας
8 Αυγούστου 1902
Γέννηση Paul Dirac
Στις 8 Αυγούστου του 1902, γεννιέται ο Paul Dirac.
Ο Dirac είναι γνωστός σήμερα κυρίως για τη δουλειά του στη κβαντομηχανική (τη φυσική του μικρόκοσμου), για την οποία βραβεύτηκε με το βραβείο Νόμπελ Φυσικής το 1933.
Ανάμεσα στις πιο σημαντικές συνεισφορές του είναι η διατύπωσητης ομώνυμης εξίσωσης, της “εξίσωσης Dirac”, η οποία περιγράφει τις αλληλεπιδράσεις σωματιδίων με σπιν 1/2!
Τι σχέση έχει αυτό με τον πραγματικό κόσμο;
– Σωματίδια με αυτήν την ιδιότητα (σπιν 1/2) είναι σωματίδια όπως τα ηλεκτρόνια και τα κουάρκ, με άλλα λόγια τα βασικά συστατικά της ύλης. Άρα η εξίσωση Dirac περιγράφει τα θεμελιώδη συστατικά από τα οποία αποτελούμαστε!
– Με βάση την εξίσωση αυτή, ο Dirac προέβλεψε την ύπαρξη του “ποζιτρονίου”, δηλαδή του αντισωματιδίου του ηλεκτρονίου, το 1928. Το ποζιτρόνιο ανακαλύφτηκε λίγα χρόνια αργότερα (το 1932) από τον Carl Anderson.
Παράλληλα ο Dirac συνέβαλε στην μαθηματική αναδιατύπωση της κβαντικής θεωρίας, στα θεμέλια της κβαντικής θεωρίας πεδίου και πρότεινε την ύπαρξη μαγνητικών μονοπόλων (που δεν έχουν βρεθεί πειραματικά).
Ήξερες ότι…
… Ο Dirac, φημισμένα, ήταν λιγομίλητος. Οι συνάδελφοι του είχαν βγάλει μια μονάδα μέτρησης για το πόσο λίγο μιλούσε: 1 Dirac = 1 λέξη/ώρα.
– Εξαιτίας των αντιθρησκευτικών του δηλώσεων κατά καιρούς (δεν πίστευε ιδιαίτερα σε κάποια θεϊκή οντότητα), η τοποθέτηση της αναμνηστικής πλάκας στο Westminster προκάλεσε αντιδράσεις που κράτησαν 5 χρόνια!
– Ο Dirac αρχικά δεν είχε σπουδάσει φυσική, αλλά είχε εκπαιδευτεί σαν ηλεκτρολόγος μηχανικός, πριν στραφεί στη θεμελιώδη φυσική.
– Στο κομμάτι της κοσμολογίας, είχε προτείνει μια ρηξικέλευθη υπόθεση: ότι οι φυσικές σταθερές, όπως η σταθερά παγκόσμιας έλξης G, αλλάζουν με το χρόνο, καθώς το Σύμπαν εξελίσσεται. Κάτι που ακόμα ερευνάται μέχρι σήμερα.
Συγγραφέας
20 Αυγούστου 1977
Εκτόξευση Voyager 2
Στις 20 Αυγούστου το 1977 το Voyager 2 ξεκινάει το ταξίδι του από τη Γη!
Στις 20 Αυγούστου το 1977 το Voyager 2 ξεκινάει το ταξίδι του από τη Γη, με σκοπό να μελετήσει τους εξωτερικούς αέριους πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος και το διαστρικό χώρο πέρα από αυτό.
Στην πρώτη φάση της αποστολής του, πέρασε και από τους 4 αέριους πλανήτες (Δίας, Κρόνος, Ουρανός, Ποσειδώνας) αξιοποιώντας τη διάταξη που είχαν στο συγκεκριμένο χρονικό διάστημα και η οποία δε συμβαίνει συχνά.
Εκτός από τις υπέροχες φωτογραφίες που μας προσέφερε, χάρη στη διαστημική αποστολή του Voyager 2 μάθαμε επιπλέον ότι:
– υπάρχουν επιβεβαιωμένα ενεργά ηφαίστεια στην Ιώ, τον δορυφόρο του Δία!
– η επιφανειακή θερμοκρασία του Κρόνου είναι περίπου 70 K (-203 °C).
– ο Ουρανός έχει 11 παραπάνω φεγγάρια των οποίων την ύπαρξη αγνοούσαμε μέχρι τότε. Ακόμη, ότι το μαγνητικό πεδίο του είναι μη ευθυγραμμισμένο με τον άξονα περιστροφής του, με γωνία απόκλισης 59°, κάτι μοναδικό για το ηλιακό μας σύστημα!
– ο Ποσειδώνας έχει 6 περισσότερα φεγγάρια από όσα γνωρίζαμε μέχρι τότε και μια “Μεγάλη Σκοτεινή Κηλίδα” (Great Dark Spot) στην επιφάνειά του, η οποία έκτοτε έχει εξαφανιστεί, σύμφωνα με νεότερες παρατηρήσεις του Hubble.
Αυτή τη στιγμή το Voyager 2 βρίσκεται εκτός του ηλιακού μας συστήματος, σε απόσταση περίπου 19.5 δισεκατομμυρίων χιλιομέτρων από τη Γη, συνεχίζοντας το ταξίδι του στο…άγνωστο έχοντας μαζί του ένα χρυσό δίσκο με ήχους, τραγούδια και εικόνες από τον πλανήτη μας και τους κατοίκους του, σε περίπτωση που κάποιος εξωγήινος πολιτισμός βρεθεί στο δρόμο του.
Συγγραφέας
22 Αυγούστου 1989
Ανακάλυψη δαχτυλιδιών του Ποσειδώνα
Στις 22 Αυγούστου του 1989, το διαστημόπλοιο Voyager 2 φωτογραφίζει για πρώτη φορά τα δαχτυλίδια του Ποσειδώνα!
Στις 22 Αυγούστου του 1989, το διαστημόπλοιο Voyager 2 φωτογραφίζει για πρώτη φορά τα δαχτυλίδια του Ποσειδώνα, αποδεικνύοντας έτσι την ύπαρξή τους. Η ανακάλυψη αυτή επιβεβαίωσε τις παρατηρήσεις των A. Brahic και W. B. Hubbard που έδωσαν στοιχεία για την ύπαρξη τους ήδη από το 1984, αλλά και άλλων ερευνητών που υπέθεταν ότι ο Ποσειδώνας πρέπει να έχει δακτυλίους, όπως δηλαδή οι πλανήτες Δίας και Κρόνος, αλλά και ο πιο κοντινός σε αυτόν Ουρανός.
Σήμερα γνωρίζουμε ότι ο Ποσειδώνας έχει τουλάχιστον πέντε κύριους δακτυλίους και τέσσερα τόξα δακτυλίων (ring arcs). Οι κύριοι δακτύλιοι έχουν ονομαστεί προς τιμήν των αστρονόμων που συνέβαλαν στην ανακάλυψη του πλανήτη: Galle, Le Verrier, Lassell, Arago, and Adams. Τα τέσσερα τόξα έχουν ονομαστεί Ελευθερία, Ισότητα, Αδελφότητα και Θάρρος και βρίσκονται όλα εντός του δακτυλίου Adams, που είναι ο πιο απομακρυσμένος από τον Ποσειδώνα.
Αν περιμένατε ένα εντυπωσιακό σύστημα δακτυλίων όπως του Κρόνου, δυστυχώς θα απογοητευτείτε. Τα δαχτυλίδια του Ποσειδώνα είναι μορφολογικά παρόμοια με του Δία, υπό την έννοια ότι είναι αρκετά αραιά και αποτελούνται από σκόνη, ενώ θεωρείται ότι σχηματίστηκαν σχετικά πρόσφατα. Τα τόξα δακτυλίων (ring arcs) που αναφέραμε προηγουμένως παραμένουν ένα αίνιγμα για τους ερευνητές καθώς αποτελούν σχετικά πυκνούς σχηματισμούς, που θα περιμέναμε να διαχυθούν σταδιακά. Μια πιθανή εξήγηση είναι να προκαλούνται από τον δορυφόρο του Ποσειδώνα Γαλάτεια, που βρίσκεται σε τροχιά εσωτερικά του δακτυλίου Adams και ενδεχομένως να σταθεροποιεί αυτά τα τόξα μέσω βαρυτικής αλληλεπίδρασης.
Διαβάστε περισσότερα εδώ.
Συγγραφέας
26 Αυγούστου 1918
Γέννηση Katherine Johnson
Στις 26 Αυγούστου το 1918 γεννήθηκε η Katherine Johnson, η γνωστή Αμερικανίδα μαθηματικός!
Στις 26 Αυγούστου το 1918 γεννήθηκε η Katherine Johnson, η γνωστή Αμερικανίδα μαθηματικός της οποίας οι υπολογισμοί ως υπάλληλος της NASA ήταν κρίσιμοι για την επιτυχία της πρώτης και των επόμενων διαστημικών πτήσεων με πλήρωμα των ΗΠΑ.
Ήταν γνωστή ως «ανθρώπινος υπολογιστής» για τις τεράστιες μαθηματικές της ικανότητες και την ικανότητά της να υπολογίζει τις τροχιές των σωμάτων, παρ’ολη την περιορισμένη, σε σχέση με τα σημερινά δεδομένα, τεχνολογία της εποχής εκείνης
Το έργο της Johnson περιελάμβανε υπολογισμό τροχιών, παραθύρων εκτόξευσης και μονοπατιών επιστροφής έκτακτης ανάγκης για τις διαστημικές πτήσεις του Project Mercury, Space Shuttle αλλά και του γνωστού Apollo Lunar Module.
Ήξερες ότι…
– Έχει λάβει πολλά βραβεία και διακρίσεις τιμής; Για παράδειγμα, το 2015, ο πρόεδρος Barack Obama της απένειμε το Προεδρικό Μετάλλιο της Ελευθερίας, το 2019 τιμήθηκε με το Χρυσό Μετάλλιο του Κογκρέσου από το Κογκρέσο των Ηνωμένων Πολιτειών, καθώς και το 2021, εισήχθη μετά θάνατον στο Εθνικό Hall of Fame των Γυναικών.
– Την υποδύθηκε η ηθοποιός Taraji P. Henson ως πρωταγωνίστρια στην ταινία του 2016 Hidden Figures.
Συγγραφέας
30 Αυγούστου 1871
Γέννηση Ernest Rutherford
Στις 30 Αυγούστου του 1871 γεννήθηκε ο σπουδαίος Βρετανός φυσικός – με καταγωγή από τη Νέα Ζηλανδία – Ernest Rutherford.
Είναι γνωστός για το ομώνυμο πείραμα που τεκμηρίωσε τη δομή του ατόμου! Εμπνευσμένο από το πλανητικό σύστημα, το μοντέλο του για το άτομο τοποθετεί έναν μικροσκοπικό πυρήνα στο κέντρο του και τα ηλεκτρόνια να περιφέρονται γύρω απ’ αυτόν σε συγκριτικά τεράστιες αποστάσεις!
Το πείραμα του Rutherford το 1911 – μια λεπτή δέσμη σωματιδίων άλφα υψηλής ενέργειας να «χτυπάει» ένα φύλλο χρυσού και να σκεδάζεται απ’ αυτό – θεωρείται σήμερα το «ιδρυτικό πείραμα» της φυσικής υψηλών ενεργειών, ενός θεμελιώδους κλάδου της σύγχρονης φυσικής.
Πριν το περίφημο πείραμά του, ο Rutherford είχε ήδη τιμηθεί με το βραβείο Νομπέλ το 1908, για τις πρωτοποριακές του έρευνες στον ραδιενεργό μετασχηματισμό των πυρήνων και στην απομόνωση των ακτινοβολιών άλφα και βήτα (πυρήνες ηλίου και ηλεκτρόνια, αντίστοιχα).
Ο Rutherford είχε πλήρη συναίσθηση ότι το είδος της φυσικής την οποία θεμελίωσε και εκπροσωπούσε ήταν ό,τι υψηλότερο είχε δημιουργήσει ο άνθρωπος μέχρι τότε και δε δίσταζε να το εκφράζει δημόσια. Έχει μείνει περίφημη η φράση του: «Η επιστήμη είτε είναι φυσική είτε συλλογή γραμματοσήμων». Όμως από ειρωνεία της τύχης το βραβείο Νομπέλ με το οποίο τιμήθηκε το 1908 δεν ήταν εκείνο της φυσικής, αλλά της… χημείας!
Συγγραφέας
