… το 99.9% της ύλης στο σύμπαν είναι …

… πλάσμα;

Στο σύμπαν συναντάμε πλανήτες, μαύρες τρύπες, κοσμικές ακτίνες, δορυφόρους, κλπ… Όμως η ύλη του παρατηρούμενου σύμπαντος που βρίσκεται σε στερεή, υγρή, ή αέρια μορφή είναι μόλις το 0,1%! Όλο το υπόλοιπο μέρος είναι σε μορφή πλάσματος. Τα αστέρια, όπως και ο Ήλιος μας, είναι επί της ουσίας μεγάλες καυτές μπάλες πλάσματος. Μορφές πλάσματος αποτελούν επίσης και οι ροές σωματιδίων που συναντάμε μετά τις εκρήξεις supernova ή αυτές που δημιουργεί ο Ήλιος (ηλιακός άνεμος). Τι είναι όμως το πλάσμα;

Πλάσμα ονομάζουμε την κατάσταση της ύλης που αποτελείται από μερικώς ή πλήρως ιονισμένα σωματίδια (ιόντα και ηλεκτρόνια) ενώ μελετήθηκε συστηματικά για πρώτη φορά από τον φυσικό Irving Langmuir το 1920. Τα βασικά χαρακτηριστικά του πλάσματος είναι οι πολύ υψηλές θερμοκρασίες (από εκατοντάδες έως δισεκατομμύρια Κέλβιν), και λόγω της ιονισμένης φύσης του, η αλληλεπίδραση με ηλεκτρομαγνητικά πεδία. Η πολύπλοκη αλληλεπίδρασή του γίνεται όχι μόνο με εξωτερικά πεδία (π.χ. από πλανήτες, άστρα ή εργαστήρια) αλλά και με αυτά που το ίδιο δημιουργεί!

Στην ατμόσφαιρα της Γης, συναντάμε την ιονόσφαιρα, ένα στρώμα πλάσματος που παίζει σημαντικό ρόλο στις τηλεπικοινωνίες. Στην καθημερινότητά μας, το φυσικό πλάσμα αν και εμφανίζεται σπάνια, είναι πολύ εντυπωσιακό! Οι γνωστοί σε όλους μας κεραυνοί όπως και το Σέλας είναι χαρακτηριστικά παραδείγματα πλάσματος! Σε τεχνητή μορφή το συναντάμε σε θερμοπυρηνικούς αντιδραστήρες και σε σωλήνες φωτισμού που περιέχουν αέρια όπως το νέον!

Περισσότερες πληροφορίες: [1], [2], [3]

Σάββας Ράπτης

… o Stephenson 2-18 …

… είναι το μεγαλύτερο αστέρι στο γνωστό σύμπαν;

Ο Stephenson 2-18 πιθανότατα ξεκίνησε τη ζωή του σαν αστέρι κύριας ακολουθίας αλλά με μάζα δεκάδες φορές μεγαλύτερη από τον Ήλιο. Πλέον, ο Stephenson έχει φτάσει στο στάδιο του ερυθρού υπεργίγαντα και έχει αποκτήσει ακτίνα περίπου 2.150 φορές αυτής του Ήλιου! Το μέγεθος του είναι τόσο μεγάλο, που ακόμα και να ταξιδεύαμε με την ταχύτητα του φωτός, θα μας έπαιρνε πάνω από 8.5 ώρες για να κάνουμε έναν κύκλο γύρω του! Αντίστοιχα, το πιο γρήγορο αεροπλάνο στη Γη, θα χρειαζόταν περίπου 500 χρόνια για μια πλήρη περιστροφή!

Τα αστέρια κύριας ακολουθίας όταν εξαντλήσουν το υδρογόνο που έχουν στον πυρήνα τους εξελίσσονται σε “ερυθρούς γίγαντες”. Σε αυτό το στάδιο, το ήλιο που έχει δημιουργηθεί από τη σύντηξη στον πυρήνα, είναι ανενεργό. Ο ανενεργός πυρήνας δεν μπορεί να ασκήσει πίεση προς τα πάνω και έτσι λόγω της βαρύτητας, τα ανώτερα στρώματα συμπιέζουν τα χαμηλότερα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να αυξάνεται η θερμοκρασία και να γίνεται σύντηξη στα ανώτερα στρώματα όλο και πιο γρήγορα. Η αύξηση του ρυθμού σύντηξης προκαλεί αυξημένη ακτινοβολία και κάνει τους ερυθρούς γίγαντες να ακτινοβολούν πολύ περισσότερο ενώ ταυτοχρόνως διαστέλλονται! Ο Stephenson βρίσκεται σε αυτό ακριβώς το στάδιο.

Αν και ο Ήλιος δε θα γίνει ποτέ τόσο μεγάλος, όταν φτάσει στο στάδιο αυτό, εκτιμάται ότι θα καταστρέψει ολοσχερώς τη Γη… Ευτυχώς, για εμάς θα πρέπει να περάσουν περίπου 5 δισεκατομμύρια χρόνια για να συμβεί αυτό!

Περισσότερες πληροφορίες: [1], [2]

Σάββας Ράπτης

… ο πρώτος χάρτης ραδιοκυμάτων του ουρανού …

… φτιάχτηκε από έναν ερασιτέχνη αστρονόμο;

Το 1941, ο Grote Reber (1911 – 2002), Αμερικανός μηχανικός και ερασιτέχνης αστρονόμος δημοσίευσε τον πρώτο χάρτη ραδιοκυμάτων του ουρανού! Ξεκινώντας το 1937, ο Grote έφτιαξε το δικό του ραδιοτηλεσκόπιο το οποίο ήταν και το πρώτο με παραβολικό “πιάτο” (δηλαδή με ανακλαστήρα). Από την αυλή του σπιτιού του λοιπόν ξεκίνησε να ψάχνει για σήματα από το διαστημικό χώρο!

Ενώ με τα οπτικά τηλεσκόπια βλέπουμε μόνο τις συχνότητες του ορατού φωτός, με τη χρήση άλλου τύπου τηλεσκοπίων (π.χ. ραδιοτηλεσκόπια) μπορούμε και συλλέγουμε πληροφορίες και από άλλες συχνότητες του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος. Ο Grote ξεκίνησε να ψάχνει για εκπομπές στις μεγαλύτερες συχνότητες που μπορούσε να ανιχνεύσει με το ραδιοτηλεσκόπιο που είχε κατασκευάσει, δηλαδή στα 3300 MHz. Έκανε αυτή την επιλογή βασισμένος σε προηγούμενες παρατηρήσεις και υποθέσεις που πρότειναν ότι η ακτινοβολία από τον Γαλαξία έχει θερμικό φάσμα (δηλαδή να είναι σαν του Ήλιου), καθώς επίσης ότι μεγάλο μέρος της εκπομπή της γίνεται σε αυτές τις συχνότητες Όμως το σύμπαν δεν του απάντησε πίσω…

Ο Grote δεν το έβαλε κάτω! Μετά από αρκετές προσπάθειες, και πριν από οποιοδήποτε επαγγελματία αστρονόμο, έφτιαξε τον πρώτο χάρτη, τελικά στις συχνότητες των 160 MHz. Χωρίς να το ξέρει, έδειξε ότι μεγάλο μέρος της ακτινοβολίας που φτάνει στη Γη αποτελείται από φωτόνια χαμηλότερων συχνοτήτων (άρα και ενεργειών) από των αναμενόμενων.

Θα περάσουν μερικά χρόνια¹ ακόμα μέχρι να ανακαλυφθεί ότι η ακτινοβολία στην οποία οφείλεται το παρατηρούμενο σήμα, είναι ακτινοβολία τύπου σύγχροτρον².

¹Το πότε ακριβώς διαπιστώθηκε η προέλευση των χαμηλο-ενεργειακών φωτονίων από την ακτινοβολία σύγχροτρον δεν είναι ξεκάθαρο αλλά θεωρείται ότι έγινε στο διάστημα 1950-1960, από αρκετούς ερευνητές (π.χ. Geoffrey R. Burbidge, Iosif S. Shklovsky and Vitaly Ginzburg), Wikipedia | Synchrotron Radiation.

²Η ακτινοβολία σύγχροτρον παράγεται όταν φορτισμένα σχετικιστικά σωματίδια (δηλαδή με ταχύτητες κοντά σε αυτή του φωτός) βρεθούν εντός μαγνητικού πεδίου. Η αντίστοιχη ακτινοβολία για μη σχετικιστικά σωματίδια είναι η ακτινοβολία κύκλοτρον.

Μάθε περισσότερα για τους τρόπους που παρατηρούμε το σύμπαν εδώ : Ποια είναι τα μάτια μας στο σύμπαν; και για τη ραδιοαστρονομία εδώ: Πώς φαίνεται ο ουρανός στα ραδιοκύματα;

Περισσότερες πληροφορίες: [1], [2], [3]

Σάββας Ράπτης

… η ισχύς των βαρυτικών κυμάτων που εκπέμπει το Ηλιακό μας σύστημα …

… είναι της ίδιας τάξης μεγέθους με ένα άλογο που καλπάζει;

Κάθε επιταχυνόμενο σώμα με μάζα, για παράδειγμα το χέρι μας όταν χαιρετάμε κάποιον, εκπέμπει βαρυτικά κύματα. Ωστόσο, λόγω της ασθενούς ισχύος της βαρύτητας, τα περισσότερα βαρυτικά κύματα δεν μπορούν να παρατηρηθούν εύκολα (ή και καθόλου). Συνεπώς, συνήθως εστιάζουμε σε μαζικά συμπαγή σώματα (μαύρες τρύπες/αστέρες νετρονίων) που είναι ικανά να παράξουν βαρυτικά κύματα με τεράστια ισχύ. Η πρώτη τέτοια παρατήρηση, είχε ισχύ περίπου 10⁴⁹ Watts (joules/sec -> ενέργεια ανά δευτερόλεπτο), δηλαδή περισσότερη από τη συνδυασμένη ισχύ που λαμβάνουμε από όλα τα αστέρια σε όλο το παρατηρούμενο σύμπαν!

Προφανώς, βαρυτικά κύματα παράγει και το ηλιακό μας σύστημα, αλλά εξαιτίας των πολύ μικρότερων σωμάτων που υπάρχουν σε αυτό, η ισχύς τους είναι πολύ μικρή. Υπολογίζεται ότι είναι της τάξης των 5∙10³ W, δηλαδή περίπου όσο η ισχύς ενός άλογου που καλπάζει ή η ισχύς που καταναλώνει ένας μικρός θερμοσίφωνας!

Μάθε περισσότερα για τα βαρυτικά κύματα εδώ: Γιατί χρειαζόμαστε βαρυτικά κύματα;

Μάριος Καλομενόπουλος

… η ανακάλυψη των εκλάμψεων ακτίνων γάμμα ήταν …

… τυχαίο γεγονός;

To 1967 οι εκλάμψεις ακτίνων γάμμα ή αλλιώς gamma ray bursts (GRBs) ανακαλύφθηκαν τυχαία από στρατιωτικούς δορυφόρους, οι οποίοι είχαν ως στόχο να ελέγξουν αν εκτελούνταν μυστικές δοκιμές για πυρηνικά όπλα στο διάστημα. Εν μέσω ψυχρού πολέμου οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής υποψιαζόντουσαν ότι τη Σοβιετική Ένωση πιθανά να εκτελεί πυρηνικές δοκιμές ενάντια στην υπογεγραμμένη συμφωνία του 1963 που τις απαγόρευε. Αν και η πρώτη έκλαμψη ακτίνων γάμμα ανακαλύφθηκε στις 2 Ιουλίου το 1967, η ανακοίνωση για την ανακάλυψή τους έγινε το 1973 από τους Ray Klebesadel, Roy Olson και Ian Strong του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια και του επιστημονικού εργαστηρίου του Λος Άλαμος κι αφότου είχαν καταγραφεί 15 αντίστοιχα σήματα.

Οι εκλάμψεις ακτίνων γάμμα παρατηρούνται ως σύντομοι παλμοί διάρκειας συνήθως λίγων δευτερολέπτων που απελευθερώνουν μεγάλα ποσά ενέργειας, γεγονός που τις καθιστά ένα από τα πιο ενεργητικά φαινόμενα στο Σύμπαν. Μόλις από το 1997 έχει ταυτοποιηθεί ότι πρόκειται για φαινόμενα κοσμολογικής προέλευσης, δηλαδή συμβαίνουν σε μεγάλες αποστάσεις, εκτός του Γαλαξία μας. Οι προγεννήτορες αυτών των αντικειμένων μπορεί να σχετίζονται είτε με υπερμαζικά αστέρια τα οποία καταρρέουν είτε με συγχωνεύσεις συμπαγών αστρικών αντικειμένων, όπως ζεύγη αστέρων νετρονίων. Ακόμη και σήμερα ελάχιστα έχουν κατανοηθεί για τη φύση αυτών των φαινομένων, ενώ το πεδίο έρευνας που αφορά τις εκλάμψεις ακτίνων γάμμα αποτελεί πρόκληση για τους επιστήμονες του κλάδου της Αστροφυσικής Υψηλών Ενεργειών.

Στέλλα Μπουλά

… ο Ερμής βοήθησε να επιβεβαιωθεί πειραματικά…

… η Γενική Θεωρία Σχετικότητας!

Ο Ερμής είναι ο πιο κοντινός πλανήτης στον Ήλιο και διαγράφει μία ελλειπτική (οβάλ) τροχιά γύρω από αυτόν, με τον Ήλιο να βρίσκεται σε μία εκ των δύο εστιών της έλλειψης αυτής. Το περιήλιο (η πιο κοντινή απόσταση) του Ερμή είναι 46.000.000 χμ από τον Ήλιο, ενώ το αφήλιο (η πιο μακρινή απόσταση) του Ερμή απέχει 70.000.000 χμ.

Το αξιοπερίεργο που συνέβαινε με αυτόν τον πλανήτη, ήταν το γεγονός ότι οι αστρονόμοι της εποχής παρατηρούσαν τη θέση του περιηλίου να μη μένει σταθερή αλλά να έχει μία μικροσκοπική μετατόπιση σε σχέση με την προηγούμενη τροχιά. Συνολικά οι αστρονόμοι είχαν καταγράψει πως ανά 100 χρόνια το περιήλιο του Ερμή μετατοπίζεται κατά 575 δευτερόλεπτα της μοίρας. Σύμφωνα με τους νόμους που είχε εισαγάγει ο Νεύτωνας μπορούσε να δικαιολογηθεί ένα σημαντικό μέρος αυτής της μετάπτωσης (συγκεκριμένα 532 δευτερόλεπτα του τόξου) λόγω της βαρυτικής αλληλεπίδρασης του Ερμή με τους υπόλοιπους πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος. Παρόλα αυτά παρέμενε ακόμη ένα κλάσμα της μετάπτωσης του περιηλίου του Ερμή (43 δευτερόλεπτα του τόξου), το οποίο δεν μπορούσε να δικαιολογηθεί. Αυτή η απόκλιση παρέμενε ανεξήγητη με βάση τις αρχές της νευτώνειας φυσικής (εκτός κι αν κάποιος έκανε κάποιες αυθαίρετες αλλαγές στον νόμο παγκόσμιας έλξης του Νεύτωνα, ή υπέθετε την ύπαρξη ενός νέου(!) πλανήτη, στο εσωτερικό της τροχιάς του Ερμή, που όμως δεν επιβεβαιώθηκε), μέχρι που εισήγαγε ο Άλμπερτ Αϊνστάιν μία νέα θεωρία για τη βαρύτητα, τη Γενική Θεωρία της Σχετικότητας.

Η θεωρία αυτή μπόρεσε επιτυχώς να εξηγήσει αυτή τη μικρή μετακίνηση του περιηλίου της τροχιάς του Ερμή, λόγω της κυρτής γεωμετρίας του χώρου κοντά στον Ήλιο. Βέβαια αυτό το φαινόμενο είναι σχεδόν αμελητέο για τους υπόλοιπους πλανήτες, μιας και είναι και πιο απομακρυσμένοι από τον Ήλιο, αντίθετα με τον Ερμή ο οποίος επηρεάζεται ισχυρά από το βαρυτικό του πεδίο.

Για αυτόν τον λόγο θεωρείται πως η φυσική του Νεύτωνα μια χαρά μπορεί να περιγράψει τις τροχιές των πλανητών, εκτός βέβαια του αξιοπερίεργου και μικρού πλανήτη Ερμή!

Γωγώ Λουκαΐδου

… υπάρχει ένα θεώρημα για τις μαύρες τρύπες που είναι γνωστό ως…

… θεώρημα “no hair” ή σε ελεύθερη μετάφραση ότι οι μελανές οπές δεν έχουν μαλλιά!

Το θεώρημα “no-hair” αναφέρει για τις μελανές οπές, ότι όλες οι λύσεις των εξισώσεων βαρύτητας και ηλεκτρομαγνητισμού, Einstein-Maxwell, στη γενική θεωρία της σχετικότητας, μπορούν να χαρακτηριστούν πλήρως από μόνο τρεις, εξωτερικά παρατηρήσιμες, κλασικές παραμέτρους: μάζα, ηλεκτρικό φορτίο και στροφορμή. Όλες οι άλλες πληροφορίες, που είχε ένα άστρο πριν καταρρεύσει (δομή μαγνητικού πεδίου, διαφορική περιστροφή, ασυμμετρίες κτλ), δηλαδή είναι… τρίχες! Οτιδήποτε σχετίζεται με την ύλη που σχημάτισε μια μελανή οπή ή με την ύλη που πέφτει σε αυτή, “εξαφανίζεται” πίσω από τον ορίζοντα γεγονότων της μελανής οπής και ως εκ τούτου είναι μόνιμα απρόσιτες στους εξωτερικούς παρατηρητές. Ο φυσικός John Archibald Wheeler εξέφρασε αυτήν την ιδέα με τη φράση “οι μαύρες τρύπες δεν έχουν μαλλιά”, που ήταν η προέλευση του ονόματος. Σε μια μεταγενέστερη συνέντευξη, ο Wheeler είπε ότι ο Jacob Bekenstein επινόησε αυτήν τη φράση.

Γωγώ Λουκαΐδου

… o Γαλαξίας μας θα συγκρουστεί με …

… τον γαλαξία της Ανδρομέδας!

Ο γαλαξίας της Ανδρομέδας (Μ31) είναι ο κοντινότερος σε εμάς σπειροειδής γαλαξίας και μοιάζει πολύ με τον δικό μας Γαλαξία. Απέχει από εμάς 2.5 εκατομμύρια έτη φωτός και μας πλησιάζει με μια ταχύτητα της τάξης των 400.000 χιλιομέτρων την ώρα. Έτσι οι επιστήμονες προβλέπουν ότι οι δύο γαλαξίες θα συγκρουστούν μεταξύ τους σε περίπου 4 δισεκατομμύρια χρόνια από τώρα!

Δήμητρα Λίγγρη

… ένα κουταλάκι του γλυκού από ένα αστέρα νετρονίων ζυγίζει περίπου …

… 4 δισεκατομμύρια τόνους!

Όταν ένα αστέρι πεθαίνει, ο πυρήνας του καταρρέει κάτω από την ίδια του τη βαρύτητα και ως αποτέλεσμα σχηματίζεται ένας νέος, εξωτικού τύπου, αστέρας, όπως ο λευκός νάνος και ο αστέρας νετρονίων. Αστέρια μικρού μεγέθους, όπως ο Ήλιος μας, αφήνουν πίσω τους λευκούς νάνους. Αυτά τα αστέρια περιέχουν περίπου τόσο υλικό όσο ο Ήλιος, αλλά η βαρύτητα τα συμπιέζει στο μέγεθος της Γης. Ένα κουταλάκι του γλυκού λοιπόν από λευκό νάνο υλικό θα ζύγιζε περίπου 15 τόνους! Εάν αυτό δε σας εντυπωσιάζει αρκετά, τα αστέρια πολύ μεγαλύτερα από τον Ήλιο μας αφήνουν πίσω τους αστέρες νετρονίων. Αυτά τα αντικείμενα περιέχουν ακόμη περισσότερο υλικό από τον Ήλιο, αλλά έχουν διάμετρο περίπου 20 χιλιόμετρα – όσο το μέγεθος μιας πόλης! Ένα κουταλάκι του γλυκού, λοιπόν, υλικό αστεριού νετρονίων θα ζυγίζει 4 δισεκατομμύρια τόνους!

Γωγώ Λουκαΐδου

… υπάρχει ένα “σομπρέρο”…

… στο Σύμπαν!

Ο σπειροειδής γαλαξίας Sombrero (Μ104) ή αλλιώς NGC 4594 βρίσκεται 28 εκατομμύρια έτη φωτός μακριά, στον αστερισμό της Παρθένου και η συνολική του μάζα υπολογίζεται ότι ισούται με 800 δισεκατομμύρια ηλιακές μάζες. Η παρατήρηση του από τη Γη γίνεται με μικρά τηλεσκόπια και η πρώτη παρατήρησή του έγινε το 1781 από τον Γάλλο αστρονόμο Pierre Méchain, έναν από τους συναδέλφους του Charles Messier. Βεβαία η φωτογραφία στο πλάι αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα μωσαϊκά του δορυφορικού τηλεσκοπίου Hubble και αναπαριστά την εικόνα του γαλαξία όπως φαίνεται από το πλάι (edge-on). Το όνομα δε δόθηκε τυχαία μιας και όπως φαίνεται στο κέντρο υπάρχει μια πολύ φωτεινή περιοχή (bulge) αποτελούμενη από παλιούς αστέρες, αέριο και σκόνη στο κέντρο της οποίας εκτιμάται ότι υπάρχει μια υπερμεγέθης μελανή οπή. Στο πλάι φαίνονται πυκνές περιοχές συγκέντρωσης σκόνης οι οποίες αποτελούν τις σπείρες του γαλαξία και είναι περιοχές αστρογέννησης.

Κατερίνα Δήμα

… βάσει υπολογισμών, γύρω από κάθε αστέρα του Γαλαξία μας υπάρχει …

… τουλάχιστον ένας πλανήτης!

Αυτό σημαίνει ότι υπάρχουν δισεκατομμύρια πλανήτες στον γαλαξία μας, πολλοί από τους οποίους έχουν το μέγεθος της Γης. Αυτοί οι πλανήτες, που βρίσκονται εκτός του ηλιακού συστήματος μας, ονομάζονται εξωπλανήτες. Η πρώτη ανακάλυψη εξωπλανήτη έγινε το 1995 και μέχρι στιγμής έχουν ανακαλυφθεί 3221 ηλιακά συστήματα και 4352 εξωπλανήτες, ενώ υπάρχουν 5765 υποψήφιοι. Και είμαστε ακόμα στην αρχή!

Κατερίνα Δήμα

… το άστρο UY της Ασπίδος είναι μεγαλύτερο σε όγκο από τον Ήλιο …

… περίπου 5 δισεκατομμύρια φορές!

Το άστρο UY του αστερισμού της Ασπίδος (UY Scuti) είναι ένας κόκκινος παλλόμενος μεταβλητός υπεργίγαντας με ακτίνα περίπου 1708 μεγαλύτερη από αυτή του Ήλιου και θεωρείται ένα από τα μεγαλύτερα αστέρια του Γαλαξία μας. Απέχει από τη Γη 9500 έτη φωτός. Για να γίνει κατανοητό το μέγεθός του, αν βρισκόταν στη θέση του Ήλιου, η φωτόσφαιρά του θα έφτανε μέχρι το Δία και το στέμμα του θα εκτεινόταν πέρα από τον Πλούτωνα!

Δήμητρα Λίγγρη

… το 1967 μία μεγάλη ανακάλυψη είχε θεωρηθεί ως επικοινωνία εξωγήινης ζωής …

… λόγω των pulsars!

H Jocelyn Bell Burnell το 1967 κατά τη διάρκεια παρατηρήσεων της με ραδιοτηλεσκόπια λάμβανε αναπάντεχα από μία πηγή πολύ σταθερούς παλμούς σήματος. Έχοντας συμβουλευτεί τον συνεργάτη της Antony Hewish εξέταζαν για μήνες τα περίεργα αυτά δεδομένα και είχαν αποκλείσει κάθε πιθανή αστροφυσική πηγή και αστειευόμενοι θεωρούσαν πως προσπαθούσαν να επικοινωνήσουν με τη Γη οι “Little Green Men”, μία εξωγήινη μορφή ζωής. Αργότερα όταν παρατήρησαν την ίδια πηγή με καλύτερο και πιο ευαίσθητο εξοπλισμό κατάφεραν να δουν πως πρόκειται για ταχέως περιστρεφόμενους αστέρες νετρονίων (σήμερα ευρέως γνωστοί και ως pulsars) οι οποίοι σαν φάροι σταθερά εξέπεμπαν σταθερούς παλμούς.

Γωγώ Λουκαΐδου

… τα νέφη και τα αέρια στον κέντρο του Γαλαξία μας έxουν …

… αλκοόλ!

Ο διαστρικός χώρος στον Γαλαξία μας έχει μελετηθεί από τους αστρονόμους ως προς τη χημική του σύσταση. Κατά κύριο λόγο επικρατεί το πιο άφθονο στοιχείο στο σύμπαν, το υδρογόνο, αλλά υπάρχουν και άλλες ενώσεις καθώς και σκόνη. Μία από αυτές τις ενώσεις είναι και η αιθυλική αλκοόλη, που συναντάμε και στο γνωστό σε όλους αλκοόλ.

Γωγώ Λουκαΐδου

… η ανίχνευση κάποιων επαναλαμβανόμενων ταχέων ραδιο-εξάρσεων FRB (Fast Radio Burst) προερχόταν …

… από ένα φούρνο μικροκυμάτων!

Το FRB είναι μια αυξομείωση της εκπομπής στο ραδιοφωνικό κομμάτι του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος το οποίο συμβαίνει πολύ γρήγορα, αγγίζοντας διάρκεια χιλιοστών του δευτερολέπτου! Ένα τέτοιο φαινόμενο πιθανώς μπορεί να προκληθεί από έναν εξαιρετικά μαγνητισμένο αστέρα νετρονίων (είτε του δικού μας Γαλαξία είτε άλλων). Λόγω αυτής της πολύ μικρής διάρκειας, τα φαινόμενα αυτά είναι εξαιρετικά δύσκολα να ανιχνευθούν. Το πρώτο FRB που ανιχνεύθηκε ποτέ ήταν το 2007 από το Parkes Observatory. Περιέργως όμως τις επόμενες χρονιές το ίδιο παρατηρητήριο κατάφερε να ανιχνεύσει τέτοια φαινόμενα, ενώ άλλα παρόμοια τηλεσκόπια στον κόσμο δεν μπόρεσαν να τα παρατηρήσουν. Το αξιοσημείωτο με αυτά τα επόμενα FRBs που παρατηρούσε μόνο το Parkes Observatory είναι ότι είχαν παρατηρηθεί κατά τις μεσημεριανές ώρες μεταξύ 12-15, ώρες που οι υπάλληλοι του παρατηρητηρίου κάνουν διάλειμμα για φαγητό! Έκπληκτη λοιπόν η επιστημονική ομάδα διαπίστωσε ότι αυτές οι ανιχνεύσεις FRBs ήταν λανθασμένες, καθώς τα σήματα που λάμβαναν προέρχονταν απλά από έναν δυσλειτουργικό φούρνο μικροκυμάτων!

Γωγώ Λουκαΐδου