Είναι η Αστρολογία επιστήμη και τι σχέση έχει με την Αστρονομία; – Μέρος Β: Επιστημονική προσέγγιση

Δείτε το πρώτο μέρος της σειράς εδώ.

Να εξηγήσουμε αρχικά τι σημαίνει επιστημονική μέθοδος! Σύμφωνα με αυτήν, μία θεωρία μπορεί να θεωρηθεί επιστημονική αν περάσει με επιτυχία τα εξής πέντε βήματα: 

Παρατήρηση→ Υπόθεση-Μοντέλο→ Πρόβλεψη→ Πείραμα/Μαθηματική επαλήθευση→ Ανάλυση αποτελέσματος και αξιολόγηση

Αν μετά το τελευταίο βήμα και μετά από πολλές ανεξάρτητες πειραματικές επαναλήψεις επιβεβαιώνεται η θεωρία και οι προβλέψεις της, τότε η θεωρία θεωρείται επιστημονική! Αλλιώς πρέπει να επιστρέψουμε στο βήμα 2 και να δοκιμάσουμε μία διαφορετική υπόθεση [1]. Η σημερινή Αστρονομία/Αστροφυσική βασίζεται στην επιστημονική μέθοδο και διαψευσιμότητα. Αν μία υπόθεσή της δεν επαληθεύεται από τις παρατηρήσεις και τα πειράματα, εγκαταλείπεται ή αναθεωρείται! Θα επιχειρηματολογήσουμε γιατί δεν μπορούμε να θεωρούμε επιστημονικές τις αστρολογικές προβλέψεις:

α. Οι αστρολογικές προβλέψεις βασίζονται σε παλαιότερες γνώσεις της  Αστρολογίας-Αστρονομίας, όταν το γεωκεντρικό μοντέλο ήταν ευρέως αποδεκτό και οι πλανήτες ήταν 7 μαζί με τον Ήλιο και τη Σελήνη. Οι νέοι πλανήτες προστέθηκαν πολύ αργότερα και τους αποδόθηκαν αυθαίρετες ιδιότητες. Φυσικά, οι “ανάδρομες κινήσεις των πλανητών” εξηγούνται πολύ εύκολα με το ηλιοκεντρικό (σωστό!) μοντέλο.

β. Τα ζώδια δε συμπίπτουν(!) σήμερα με του αστερισμούς από τους οποίους πήραν το όνομά τους. Αυτό οφείλεται στη μεταπτωτική κίνηση του άξονα περιστροφής της Γης (την ίδια μεταπτωτική κίνηση που παρατηρούμε στον άξονα μίας παιδικής σβούρας (στρόβου) που περιστρέφεται στο πάτωμα) (Εικόνα 1). Ο άξονας αυτός διαγράφει ένα πλήρη κύκλο κάθε 25.800 χρόνια. Από την εποχή του Πτολεμαίου μέχρι σήμερα η μετάπτωση αυτή είναι 30 μοίρες. Αποτέλεσμα αυτής είναι η αλλαγή της θέσης των ζωδιακών αστερισμών στον ουρανό. Σήμερα είμαστε το προηγούμενο ζώδιο (;) από αυτό που νομίζουμε.

γ. Η αστρολογία χρησιμοποιεί επιστημονικές έννοιες και λέξεις χωρίς όμως να τους αποδίδει, είτε από άγνοια είτε ηθελημένα, τη σωστή επιστημονική τους αξία. Λέξεις όπως “ενέργεια”, “ηλεκτρισμός”, μαγνητισμός”, χάνουν το πραγματικό τους νόημα στις αστρολογικές συζητήσεις. Νέες προσθήκες, είναι όλες οι ορολογίες σχετικές με τη λέξη “κβαντική” (καινούργιο “φρούτο” στις ψευδό-επιστημονικές συζητήσεις), χρησιμοποιώντας, για παράδειγμα, το γνωστό πείραμα (στους φυσικούς) της διπλής σχισμής και της (άγνωστης;;;) επιρροής που μπορεί να έχει η παρατήρηση στον μικρόκοσμο των ηλεκτρονίων, βγάζοντας έτσι το αυθαίρετο συμπέρασμα για την (άγνωστη;;;) επιρροή που μπορεί να έχουν οι πλανήτες στη ζωή μας (!!!) [2]. Αν δεν καταλαβαίνουμε νομοτελειακά, με μαθηματικό τρόπο, τι λέμε, καλύτερα να σωπαίνουμε!

δ. Την ασήμαντη βαρυτική επιρροή (η οποιαδήποτε άλλη γνωστή εξ’ αποστάσεως) που μπορεί να έχει οποιοσδήποτε πλανήτης ή αστέρι σε άνθρωπο πάνω στον πλανήτη. Είναι χαρακτηριστικό, όπως αναφέρει με εύγλωττο τρόπο ο Παύλος Καστανάς (Astronio) στο βίντεο, “η βαρυτική έλξη που ασκεί ο μαιευτήρας στο μωρό, τη στιγμή της γέννησής του, είναι δέκα φορές μεγαλύτερη από την αντίστοιχη του πλανήτη Άρη, του πιο κοντινού στον πλανήτη Γη, ενώ του κοντινότερου άστρου, του Εγγύτατου του Κενταύρου [13], ένα εκατομμύριο φορές μικρότερη από αυτήν του Άρη!”. Δεν μπορεί επομένως να θεωρούμε ότι υπάρχει επιρροή των πλανητικών/αστρικών σωμάτων στον άνθρωπο [2].

Διαβάστε τη συνέχεια εδώ.

Ενδεικτικές πηγές- Βιβλιογραφία (Πηγές [1] έως [5], Μέρος Α)
[1] “Οδηγός Αναγνώρισης Ψευδοεπιστημών“, The Skeptic Theory, κανάλι YouTube.
[2] “Ένα παιδί μετράει τους τσαρλατάνους: Αστρολογία και ψευδό-επιστημονική παραφροσύνη“, The Mad Sc1ent1st, κανάλι YouTube.
[3] Carlson, Shawn (1985), “A double-blind test of astrology” , Nature 318 (6045): 419–425.
[4] G. Dean, I.W. Kelly, “Is astrology relevant to consciousness and psi”, Journal of Consciousness Studies, 10, No. 6–7, 2003, pp. 175–198.
[5] VANESSA S. QUINN, “Using Astrology to Confront & Discuss Pseudoscience in the Classroom“, THE AMERICAN BIOLOGY TEACHER VOL 77, NO 7, SEPTEMBER 2015.
[6] Nick Allum, “What Makes Some People Think Astrology Is Scientific?“, Science Communication XX(X) 1–26, 2010 SAGE Publications.
[7] “Is Astrology Real? Here’s What Science Says” , Everyday Einstein Sabrina Stierwalt on June 25, 2020, Άρθρο στο Scientific American.
[8] “Επιστήμης Εξηγήσεις“, 19-05-2021, GOODnet.