Σπήλαια και άνθρωπος: Καταφύγια στην προϊστορία και στη διαστημική εποχή. Μέρος Ε’

Σπήλαια και άνθρωπος: Καταφύγια στην προϊστορία και στη διαστημική εποχή. Μέρος Ε’

Σπήλαια και άνθρωπος στην εποχή του διαστήματος.

Εκπαίδευση αστροναυτών, Έρευνα για Ζωή, Κατασκευή πρώτων αποικιών.

Η ESA χρησιμοποιεί τα σπήλαια για να εκπαιδεύσει αστροναύτες και αστροναύτισσες  από διάφορες χώρες και να τους προετοιμάσει για τη διαβίωσή τους στο διεθνή διαστημικό σταθμό. Το σκοτεινό και αφιλόξενο περιβάλλον των σπηλαίων  έχει αρκετές ομοιότητες με το διάστημα όπως έλλειψη πολλών ηχητικών ερεθισμάτων και απουσία φυσικού φωτός.

Η μετακίνηση σε ένα σπήλαιο συχνά επιβάλει χρήση σκοινιών και κατά κάποιο τρόπο μοιάζει με το διαστημικό περίπατο – οι αστροναύτες / αστροναύτισσες πρέπει να είναι δεμένοι και να χρησιμοποιούν επιδέξια τα εργαλεία τους. Οι συμμετέχοντες μαθαίνουν να χρησιμοποιούν και να εμπιστεύονται τον εξοπλισμό τους, να προσανατολίζονται και να κινούνται σε τρεις διαστάσεις, να είναι σε εγρήγορση, να μένουν μακριά από επικίνδυνα σημεία  και να παίρνουν κρίσιμες αποφάσεις ατομικά ή ομαδικά. Το στρες και η διαρκής ένταση επηρεάζουν την απόδοση και τα σπήλαια προσφέρουν ένα ελεγχόμενο περιβάλλον. Έτσι οι εκπαιδευτές να μπορέσουν να προκαλέσουν προβλήματα που οι εκπαιδευόμενοι πρέπει να λύσουν προγραμματίζοντας τις δραστηριότητες τους, μαθαίνοντας από τα λάθη τους και βελτιώνοντας τη συνεργασία τους. Αυτό είναι πολύ σημαντικό καθώς προέρχονται από διαφορετικές γεωγραφικές περιοχές και κουλτούρες και έχουν εκπαιδευτεί σε διάφορα κέντρα.

Εικόνα 1: Αστροναύτες – σπηλαιοεξερευνητές: Ίσως δεν είναι προφανές αλλά υπάρχουν πολλές ομοιότητες μεταξύ των εργασιών στα έγκατα της γης και στο κενό του διαστηματος. Και οι δύο δραστηριότητες απαιτούν πρόσδεση ασφαλείας, τρισδιάστατο προσανατολισμό, προσεκτικό σχεδιασμό και ομαδικό πνεύμα. Οι σπηλαιοεξερευνητές πρέπει να είναι σε εγρήγορση σε ένα περιβάλλον χωρίς φυσικό φωτισμό και κάθε κίνηση είναι ένα βήμα στο άγνωστο. Image Credit: https://www.esa.int/Science_Exploration/Human_and_Robotic_Exploration/CAVES_and_Pangaea/What_is_CAVES

Το πρόγραμμα CAVES γίνεται κάθε χρόνο στο σπήλαιο Sa Grutta της Σαρδηνίας και έχει διάρκεια 2 εβδομάδων. Συμμετέχουν έμπειροι αστροναύτες του Διαστημικού Σταθμού και αρχάριοι και μαθαίνουν να λειτουργούν ομαδικά να κάνουν επιστημονικά πειράματα, να παρακολουθούν και να καταγράφουν τις δραστηριότητες τους.

Ένα δεύτερο σχολείο το Pangaea έχει σχεδιαστεί ώστε να παρέχει στους αστροναύτες / αστροναύτισσες βασικές και πρακτικές γνώσεις Γεωλογίας και Πλανητικής γεωλογίας ώστε να μπορούν να συνεργαστούν και να επικοινωνήσουν με πλανητικούς επιστήμονες και μηχανικούς, να καταστρώσουν και να πραγματοποιήσουν εξερευνητικές αποστολές και δειγματοληψίες σε άλλους πλανήτες. Το σχολείο χωρίζεται σε τρία μέρη:

Α) Γήινη και Σεληνιακή γεωλογία στον κρατήρα Nördlinger Ries στη Γερμανία

Β) Αριανή ιζηματολογία και επιφανειακές διεργασίες στο φαράγγι Bletterbach στην Ιταλία

Γ) Γεωλογία πεδίου και αστροβιολογία στο σύστημα αγωγών λάβας La Corona στο Lanzarote της Ισπανίας.

Εικόνα 2: Ο αστροναύτης της NASA Mike Barratt εκπαιδεύεται στη δειγματοληψία για μικρόβια. Τα σπήλαια είναι γεμάτα από είδη που ακόμα δεν έχουν ανακαλυφθεί. «Το 30 – 40 τοις εκατό παραμένουν άγνωστα» λέει ο γεωλόγος – σπηλαιοεξερευνητής και εκπαιδευτής των αστροναυτών στα σχολεία της ESA, Francesco Sauro. Αλλά για να βρει ένα, η ομάδα πρέπει να κάνει πολλές δειγματοληψίες σε ποικίλα περιβάλλοντα, από λασπωμένα τοιχώματα, σε ξηρή άμμο, σε νερό, στον αέρα. Είναι λεπτεπίλεπτη διαδικασία. Οι αστροναύτες πρέπει να πλησιάσουν σε απόσταση χειρός και να αποφύγουν τη μόλυνση με δικά τους μικρόβια. Στα πειράματα ακολουθούν οδηγίες από μικροβιολόγους στην επιφάνεια της Γης. «Δεν είναι επιστήμονες αλλά εργάζονται σαν το χέρι του επιστήμονα σε ένα πολύ μακρινό μέρος». Φωτο:  ESA/V. Crobu. 
Πηγή: https://ideas.ted.com/gallery-how-caves-give-astronauts-a-preview-of-life-in-space/

Η NASA εξετάζει πιθανές αποστολές στη Σελήνη για να εξερευνήσει βαραθρώδεις κρατήρες. Ένα από τα σχέδια που έχουν κατατεθεί είναι το Moon Diver όπου ένα δίτροχο ρομποτικό όχημα δεμένο από την επιφάνεια θα κάνει rapel στο βάραθρο αναλύοντας τη στρωματογραφία και θα εξετάσει φασματοσκοπικά τα πετρώματα.

Εικόνα 3: Καλλιτεχνική απεικόνιση του ρομποτικού οχήματος που θα καταρριχηθεί σε βάραθρα στη Σελήνη όπως προτείνεται στην υπό σκέψη αποστολή Moon Diver της NASA. Image Credit: https://www.smithsonianmag.com/science-nature/nasa-considers-rover-mission-go-cave-diving-moon-180971790/

Πηγές:
NASA Considers a Rover Mission to Go Cave Diving on the Moon. https://www.smithsonianmag.com/science-nature/nasa-considers-rover-mission-go-cave-diving-moon-180971790/

Using a ‘Cave Rover,’ NASA Learns to Search for Life Underground https://www.nasa.gov/feature/ames/braille

ESA – CAVES and PANGEA. https://www.esa.int/Science_Exploration/Human_and_Robotic_Exploration/CAVES_and_Pangaea

Με ενδιαφέρει η εξερεύνηση της Φύσης, του Διαστήματος, οι Επιστήμες, ιδιαίτερα η Φυσική και η Γεωλογία και η διάχυση της γνώσης στην κοινότητα. Είμαι σπηλαιοεξερευνητής, αυτοδύτης – σπηλαιοδύτης και αρθρογραφώ περιστασιακά για σχετικά θέματα.

Κώστας Μάγκος
Tags: Άρης, Σελήνη, σπήλαια, πετρώματα