Όταν οι άνθρωποι πιστεύουν ότι η εξωγήινη ζωή προσπαθεί να επικοινωνήσει μαζί μας. Η περίπτωση των FRB.
- Συγγραφέας: Στέλλα Μπουλά
- 10-08-2021
- Τροποποίηση: 23-09-2023
- Δυσκολία: Εύκολο
- Κατηγορίες: Αστροφυσική
Σημείωση: μπορείτε να δείτε και το σχετικό video που φτιάξαμε: “Fantastic Radio Beasts” (FRB) and Where to Find Them
Εκτός από την ιστορία των UFO, η ανθρωπότητα όταν λαμβάνει περιοδικούς ραδιοπαλμούς πιστεύει ότι τα “μικρά πράσινα ανθρωπάκια” προσπαθούν να επικοινωνήσουν μαζί μας και ο δημοσιογραφικός τύπος οργιάζει! Δύο στιγμές που έχουν καταγραφεί στην ιστορία της ανθρωπότητας είναι αυτές που αξίζει να αναφέρουμε μιας και ανέπτυξαν νέα πεδία έρευνας, τους αστέρες νετρονίων και τις ταχείες εκλάμψεις ραδιοκυμάτων ή αλλιώς Fast Radio Bursts (FRB)! Στο συγκεκριμένο άρθρο θα κάνουμε μία μικρή εισαγωγή στην πιο πρόσφατη περίπτωση των FRB.
Ας τα πάρουμε όμως με τη σειρά κι ας δούμε πώς οι έρευνες που πραγματοποιούνται στα πλαίσια απόκτησης διδακτορικού διπλώματος μπορούν να δημιουργήσουν αναστάτωση στους δημοσιογράφους.
Tο 1967 η Jocelyn Bell κατά την εκπόνηση της διδακτορικής της διατριβής κατέγραψε περιοδικούς ραδιοπαλμούς που όμοιοί τους δεν είχαν καταγραφεί ξανά. Μαζί με τον επιβλέποντα καθηγητή της Antony Hewiish ανέλυσαν τα σήματα και εν τέλει ανακάλυψαν τους αστέρες νετρονίων1. Σε περίπτωση που θέλετε να μάθετε περισσότερα μπορείτε να διαβάσετε τις σχετικές αναρτήσεις μας2 .
H ιστορία επαναλαμβάνεται 40 χρόνια μετά όταν ένα ακόμα “περίεργο” ραδιοσήμα ανιχνεύεται! Το 2007 ο David Narkevic με τον επιβλέποντα καθηγητή του Duncan Lorimer καθώς μελετούσαν δεδομένα αρχείου από παρατηρήσεις αστέρων νετρονίων, εντόπισαν τις γνωστές πλέον ταχείες εκλάμψεις ραδιοκυμάτων ή FRB. Πρόκειται για σύντομους παλμούς στα ραδιοκύματα που διαρκούν μόλις μερικά χιλιοστά του δευτερολέπτου, ενώ η ενέργεια που απελευθερώνεται αντιστοιχεί στην ενέργεια που καταναλώνει ο Ήλιος μέσα σε τρεις ημέρες. Μάλιστα η πρώτη που ανακαλύφθηκε ονομάστηκε Lorimer Burst.
Μέχρι πρόσφατα, είχαν ανακαλυφθεί μόλις 140 FRB. Όμως από το 2018 και μετά, με τη χρήση του Canadian Hydrogen Intensity Mapping Experiment (CHIME) ανιχνεύθηκαν συνολικά 535 γεγονός που ανακοινώθηκε στην ετήσια συνάντηση της Αμερικανικής Αστρονομικής Εταιρείας τον Ιούνιο του 2021.
Το CHIME σαρώνει καθημερινά όλο το βόρειο ημισφαίριο και καταγράφει ραδιοσήματα σε πραγματικό χρόνο. Επιπλέον το CHIME έχει συνδράμει στην ταυτοποίηση της ευρύτερης περιοχής εκπομπής ορισμένων FRBs καθώς και στην κατανόηση των φυσικών μηχανισμών που είναι υπεύθυνοι για τη δημιουργία τους.
Σήμερα, οι επιστήμονες γνωρίζουν την ύπαρξή μιας υποομάδας των FRB των οποίων ο παλμός τους επαναλαμβάνεται περιοδικά (18 από 535 στο σύνολο). Ο παλμός σε αυτές τις περιπτώσεις φαίνεται να διαρκεί περισσότερο σε σχέση με τις εκλάμψεις που πραγματοποιούνται μία μόλις φορά. Παράδειγμα μίας επαναλαμβανόμενης FRB είναι η FRB 180916 η οποία παρουσιάζει έναν παλμό κάθε 16,35 ημέρες.
Image Credit: Futselaar/ASTRON/Tendulkar.
Με βάση τα στατιστικά αποτελέσματα και τις καταγραφές που έχουμε ως τώρα, οι επιστήμονες πιστεύουν ότι πραγματοποιούνται 800 FRB ημερησίως. Οι FRB βρίσκονται τυχαίως κατανεμημένες στο επίπεδο του ουρανού και για αυτό το λόγο έχει εξαχθεί ασφαλώς το συμπέρασμα ότι είναι εξωγαλαξιακής προέλευσης, ενώ πολλές φορές σχετίζονται και με πολύ απομακρυσμένους γαλαξίες. Παρόλα αυτά, υπάρχουν και περιπτώσεις όπου FRB έχουν καταγραφεί εντός του Γαλαξία μας.
Οι FRB που πραγματοποιούνται σε κοντινές αποστάσεις μπορούν να δώσουν πληροφορίες για τους προγενήτορές τους, δηλαδή τις πηγές που σχετίζονται με την εκπομπή τους. FRB που όμως ανιχνεύονται σε μεγάλες αποστάσεις, μπορούν να συμβάλλουν στην κατανόηση της εξέλιξης του Σύμπαντος. Για αυτό το λόγο ήδη οι επιστήμονες χρησιμοποιούν δεδομένα απομακρυσμένων FRBs για τη δημιουργία κοσμολογικών μοντέλων.
Λόγω της μεγάλης ποσότητας ενέργειας που απελευθερώνεται σε σύντομο χρονικό διάστημα, οι FRB φαίνεται να σχετίζονται με πολύ ενεργητικές πηγές, με επικρατέστερους υποψήφιους τους magnetars που έχουν πολύ ισχυρά μαγνητικά πεδία. Παρόλα αυτά, υπάρχουν πάρα πολλές θεωρίες για το πως μπορούν να δημιουργηθούν. Στη σελίδα Fast Radio Burst – Theory Catalogue ο αναγνώστης μπορεί να βρει δεκάδες μοντέλα ερμηνείας τους.
Στο μέλλον σίγουρα θα επανέλθουμε με αρκετά άρθρα που θα αναφέρονται στις FRB μιας και αυτό το πολύ πρόσφατο αντικείμενο μελέτης έχει δημιουργήσει πάρα πολλά ερωτήματα τα οποία ακόμη δεν έχουν απαντηθεί.
1 To 1974 αναγνωρίζοντας τη σημαντική ανακάλυψη του 1967 της 24χρονης τότε Jocelyn Bell αποδόθηκε βραβείο Nobel φυσικής, δυστυχώς όμως πήγε μόνο στον επιβλέποντά της κι όχι στην ίδια.
2 Αν θέλετε να μάθετε περισσότερα μπορείτε να επισκεφθείτε τους παρακάτω συνδέσμους:
Ήξερες οτι… το 1967 μία μεγάλη ανακάλυψη είχε θεωρηθεί ως επικοινωνία εξωγήινης ζωής…
Είναι όλα τα αστέρια όμοια; Αστέρες Νετρονίων
