Τα δακτυλίδια του Ουρανού και οι εικόνες από το James Webb Space Telescope

Ουρανός, ο πλανήτης που “μπάταρε”. Αφήστε δε που παραλίγο να είχε ονομαστεί Γιώργος!  Πώς θα ήταν για 42 χρόνια να είχαμε μόνο μέρα και για 42 χρόνια μόνο νύχτα; Ας επισκεφθούμε τον Ουρανό για να μάθουμε. Όχι βέβαια ότι θα μπορούσε να μας φιλοξενήσει αφού πρόκειται για έναν τεράστιο αέριο γίγαντα, που μυρίζει και σαν “κλούβιο’ αυγό (λόγω του υδρόθειου που βρίσκεται στην ανώτερη ατμόσφαιρά του)… Ενώ οι θερμοκρασίες είναι αρκετές χαμηλές μιας και βρίσκεται 3 δισεκατομμύρια χιλιόμετρα μακριά από τον Ήλιο. 

Αυτά είναι ωραία fun fact, όπως ότι και ο Ουρανός έχει και δακτυλίδια, όπως όλοι οι αέριοι γίγαντες άλλωστε. Και το James Webb Space Telescope (JWST) τα παρατήρησε και τα φωτογράφισε και είδαμε όλη τους τη μεγαλοπρέπεια στις οθόνες μας, μαζί με τη σκόνη που έχουν.  Βέβαια, ο πρώτος ήταν ο Herschel το 1781.  

Το JWST έχει πολύ καλή διακριτική ικανότητα και αυτό επέτρεψε να δει και να καταγράψει τα αμυδρά δακτυλίδια, Εικόνα 1, που είχαν παρατηρηθεί μόνο από τη διαστημοσυσκευή  Voyager 2 το 1986 και από το αστεροσκοπείο Keck στη Χαβάη. 

Ο Ουρανός έχει 13 γνωστούς δακτυλίους, με 11 από αυτούς ορατούς στη νέα εικόνα που αποτύπωσε το JWST.  Εννέα δακτύλιοι ταξινομούνται ως οι κύριοι δακτύλιοι, ενώ οι άλλοι δύο είναι πιο δύσκολο να παρατηρηθούν λόγω της σκόνης που τους περιβάλλει και για το λόγο αυτό δεν είχαν ανακαλυφθεί πριν το πέρασμα του  Voyager 2 το 1986, Εικόνα 3. Δύο άλλοι, αμυδροί εξωτερικοί δακτύλιοι, που δε φαίνονται σε αυτή την τελευταία εικόνα, ανακαλύφθηκαν σε 2007 από εικόνες που ελήφθησαν από το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble της NASA και οι επιστήμονες ελπίζουν ότι το JWST  θα τις συλλάβει στο μέλλον, Εικόνα 4.

Οι δακτύλιοι ενός πλανήτη δίνουν αρκετές πληροφορίες για την προέλευση και τον σχηματισμό του, επομένως προσφέρουν χρήσιμες πληροφορίες για τη δημιουργία και την εξέλιξη ενός πλανητικού συστήματος. Ειδικά για τον Ουρανό, οποιαδήποτε πληροφορία είναι χρήσιμη, μιας και η κλίση του αλλά και η έλλειψη θερμότητας του ίδιου του πλανήτη μας αφήνουν αρκετά ερωτηματικά ως προς τη δημιουργία του. Οι μελλοντικές εικόνες του JWST πιστεύεται ότι θα μπορέσουν να αποτυπώσουν και τους 13 δακτυλίους, αλλά και να δώσουν και περισσότερες πληροφορίες για τη σύνθεση της ατμόσφαιράς του. 

Τι μπορούμε να δούμε προς το παρόν από τις εικόνες: Στη δεξιά πλευρά του πλανήτη υπάρχει μία φωτεινή περιοχή στον πόλο που βλέπει προς τον Ήλιο, γνωστή ως “πολικό καπάκι”, Εικόνα 1. Αυτό το πολικό καπάκι είναι μοναδικό στον Ουρανό – φαίνεται να εμφανίζεται όταν ο πόλος φωτίζεται άμεσα από τον Ήλιο το καλοκαίρι και εξαφανίζεται το φθινόπωρο. Αυτά τα δεδομένα JWST θα βοηθήσουν τους επιστήμονες να κατανοήσουν τον επί του παρόντος μυστηριώδη μηχανισμό που το δημιουργεί.  Στην άκρη του πόλου βρίσκεται ένα φωτεινό σύννεφο καθώς και μερικά πιο αμυδρά εκτεταμένα χαρακτηριστικά λίγο πιο πέρα ​​από την άκρη του καπακιού και ένα δεύτερο πολύ φωτεινό σύννεφο φαίνεται στο αριστερό άκρο του πλανήτη. Τέτοια σύννεφα είναι τυπικά για τον Ουρανό σε υπέρυθρα μήκη κύματος και πιθανότατα συνδέονται με καταιγίδες. Ο Ουρανός είναι ένας μεγάλος γίγαντας αερίου και οι καταιγίδες είναι συχνό φαινόμενο.  Αυτός ο πλανήτης χαρακτηρίζεται ως “γίγαντας πάγου” λόγω της χημικής σύνθεσης του εσωτερικού του. Το μεγαλύτερο μέρος της μάζας του πιστεύεται ότι είναι ένα καυτό, πυκνό ρευστό από «παγωμένα» υλικά – νερό, μεθάνιο και αμμωνία – πάνω από έναν μικρό βραχώδη πυρήνα.

Ο Ουρανός έχει τοποθετηθεί ως προτεραιότητα στη μελέτη των πλανητών και στον κλάδο της Αστροβιολογίας για τη δεκαετία του 2023-2033 από τις Εθνικές Ακαδημίες Επιστημών, Μηχανικής και Ιατρικής της Αμερικής. Ενώ, ήδη πρόσθετες παρατηρήσεις του πλανήτη έχουν προγραμματιστεί. Επομένως, υπάρχουν αρκετές προσδοκίες ως προς τη γνώση που θα αποκτήσουμε μελλοντικά για τον έβδομο πλανήτη του Ηλιακού μας Συστήματος.