Ζουν σήμερα αστροναύτες στο διάστημα;

Η απάντηση στην ερώτηση αν ζουν αστροναύτες στο διάστημα, αυτή την στιγμή που διαβάζετε αυτό το άρθρο, είναι προφανώς ναι! Η ύπαρξη του ανθρώπου στο διάστημα ακούγεται σε αρκετούς σενάριο επιστημονικής φαντασίας! Μεγάλο μέρος της ανθρωπότητας αγνοεί την ύπαρξη του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού (ΔΔΣ) (International Space Station).

Πρόκειται για την μεγαλύτερη ερευνητική σύμπραξη της σύγχρονης διαστημικής ιστορίας. Είναι ένας ερευνητικός σταθμός ο οποίος έχει συναρμολογηθεί στο διάστημα στα τέλη του 20ου αιώνα και επανδρώθηκε πρώτη φορά το 2000.  Ονομάζεται Διεθνής διότι πρόκειται για μία σύμπραξη 15 χωρών και αποτελεί κοινό πρόγραμμα μεταξύ των διαστημικών οργανισμών NASA (ΗΠΑ), ESA (Ε.Ε), JAXA (Ιαπωνία) και  Roscosmos (Ρωσία).

Ο βασικός του στόχος είναι η διεξαγωγή πειραμάτων φυσικής και βιολογίας σε συνθήκες μικροβαρύτητας. Ο σταθμός αποτελεί επίσης ένα εξαιρετικό εργαλείο για τον έλεγχο διαστημικών συστημάτων και εξοπλισμών, είτε αυτών που υπάρχουν ήδη σε κοντινές τροχιές γύρω από την Γη, είτε αυτών που θα αποτελέσουν κομμάτι μελλοντικών διαστημικών αποστολών. Ταυτόχρονα παρατηρεί και προς τις δύο κατευθύνσεις, παρέχοντας έτσι υπέροχες φωτογραφίες της Γης αλλά και διαφόρων αστρονομικών αντικειμένων¹.

Η απόσταση του σταθμού είναι πολύ κοντινή στην επιφάνεια της Γης αγγίζοντας μόλις τα 400 χιλιόμετρα ύψος. Αυτό σημαίνει πως περιφέρεται αρκετά γρήγορα με αποτέλεσμα η περίοδος περιφοράς του να είναι πολύ μικρή! Ο ΔΔΣ κάνει τον κύκλο της Γης μέσα σε μιάμιση μόνο ώρα ή αλλιώς ολοκληρώνει μέσα σε μία μέρα 15 περιστροφές γύρω από αυτήν.

Σκεφτείτε τώρα για ένα λεπτό πως είναι η ζωή ενός αστροναύτη στον ΔΔΣ. Πολλά πράγματα που θεωρούμε αυτονόητα και καθημερινή ρουτίνα (όπως ο ύπνος, το φαγητό, το βούρτσισμα των δοντιών ακόμα και το να πιεις νερό!), σε συνθήκες μικροβαρύτητας παύουν να είναι απλά. Πώς θα πέσει το νερό από το μπουκάλι αν δεν έχει την βαρύτητα της Γης να το έλκει; Πώς θα μπορέσει ο αστροναύτης να ξαπλώσει κουρασμένος στο κρεβάτι του να κοιμηθεί αν δεν έχει το βάρος του να τον κρατάει “κάτω”; Η συνεχής αυτή αιώρηση λόγω των συνθηκών μικροβαρύτητας, είναι αυτονόητο πως προκαλεί και ιατρικά προβλήματα, όπως το πιο συνηθισμένο η ατρόφυση των μυών, μιας και δεν βρίσκονται σε εκτεταμένη χρήση! Για αυτό έχουν συμπεριλάβει στο πρόγραμμά τους, οι αστροναύτες, να κάνουν γυμναστική (δένοντας τους εαυτούς τους με λάστιχα πάνω σε διαδρόμους!) τουλάχιστον 2 ώρες καθημερινά!

Ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός είναι ορατός με “γυμνό” μάτι, μιας και οι ηλιακοί συλλέκτες που χρησιμοποιεί για ηλεκτροδότηση, ανακλούν το ηλιακό φως. Η τροχιά του καλύπτει και τα δύο ημισφαίρια², οπότε οπουδήποτε και να βρίσκεστε στον κόσμο, μην ξεχάσετε να κοιτάξετε ψηλά για να δείτε ένα φωτεινό αντικείμενο να κινείται γρήγορα στον ουρανό! Θα μπορούσε να είναι ο ΔΔΣ!

1. Μπορείτε να δείτε τις εικόνες που έχουν τραβηχτεί απο τον ΔΔΣ στο site: https://www.nasa.gov/mission_pages/station/images/index.html
2.  Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε αυτό το site για να βλέπετε ανά πάσα στιγμή που βρίσκεται ο ΔΔΣ: https://spotthestation.nasa.gov/