Ξέρετε ποιος είναι ο Charles Messier και τα αντικείμενα Messier;

Ξέρετε ποιος είναι ο Charles Messier και τα αντικείμενα Messier;

  • Συγγραφέας: Διάφοροι
  • 28-07-2022
  • Τροποποίηση: 30-09-2023
  • Δυσκολία: Εύκολο
  • Κατηγορίες: Αστροφυσική
  • Προβολές: 96

Το όνομα του Γάλλου αστρονόμου Charles Messier είναι ιδιαίτερα γνωστό στον κόσμο των αστρονόμων, γιατί δημοσίευσε έναν αστρονομικό κατάλογο αποτελούμενο από 110 νεφελώματα, γαλαξίες και αστρικά σμήνη, τα οποία έγιναν γνωστά ως αντικείμενα Messier. Τα μέλη του καταλόγου αυτού, ξεκινούν με το αρχικό γράμμα του Charles Messier «Μ» και ακολουθούνται από έναν αύξοντα αριθμό.

Ο βασικός σκοπός που κινητοποίησε τον Charles Messier να φτιάξει ένα τέτοιο κατάλογο είναι η καταγραφή των αντικειμένων που φαίνονται στο τηλεσκόπιο να έχουν νεφελώδη όψη και μη ομοιόμορφη λαμπρότητα, όπως αντιθέτως παρουσιάζει ένα άστρο. Έπειτα χώρισε αυτά τα αντικείμενα σε δυο κατηγορίες, οι οποίες αφορούν αφενός αντικείμενα που φαίνονται στον ουράνιο θόλο παροδικά, και αφετέρου κάποια άλλα έχουν σταθερή θέση. 

Στην πρώτη κατηγορία αντικειμένων, που παρατηρούνται εφήμερα στον ουρανό, λόγω ιδίας κίνησης, είναι οι κομήτες, οι οποίοι έχουν παρατηρηθεί και καταγραφεί από την αρχαιότητα από πολλούς πολιτισμούς και θρησκείες. Οι κομήτες είναι παγωμένα, μικρά σώματα του ηλιακού συστήματος που αποτελούνται από πάγο, σκόνη και πετρώματα και περιφέρονται γύρω από τον Ήλιο με περιόδους λίγων έως και χιλιάδων ετών. Όταν περνούν κοντά στον Ήλιο, θερμαίνονται και αρχίζουν να απελευθερώνουν αέρια, γεγονός το οποίο παράγει μια ορατή και χαρακτηριστική ουρά. Εάν ένας κομήτης είναι αρκετά φωτεινός, μπορεί να γίνει αντιληπτός από τη Γη χωρίς τη βοήθεια τηλεσκοπίου και μπορεί να διαγράψει ένα τόξο ως και 30° (μέγεθος το οποίο είναι όσο περίπου 60 φορές η Πανσέληνος) στον ουρανό.

Εικόνα 1: Αριστερά: Ο κομήτης C/2020 F3 (NEOWISE) φαίνεται εδώ να φτάνει σχεδόν στην πλησιέστερη προσέγγισή του στη Γη. Αυτή η φωτογραφία τραβήχτηκε στις 21 Ιουλίου 2020 στις 05:03 UTC στο Εθνικό Πάρκο Joshua Tree, Καλιφόρνια. Image Credits: Kalpa Semasinghe. (λοιπές φωτογραφίες μπορείτε να δείτε εδώ: https://en.wikipedia.org/wiki/Comet_NEOWISE)  Δεξιά: Μία σύνθεση εικόνων, όπου φαίνεται το μέγεθος της Σελήνης στον ουρανό καλύπτωντας επιφάνεια περίπου όσο μισή μοίρα, δίπλα στον γαλαξία της Ανδρομέδας που καλύπτει 3 μοίρες αντίστοιχα. Image Credit Sten Odenwald NASA/HEC, Paranal Observatory/ESO and NASA/GALEXSten Odenwald NASA/HEC, Paranal Observatory/ESO and NASA/GALEX, https://eclipse2017.nasa.gov/exploring-angular-diameter.

Η δεύτερη κατηγορία αντικειμένων  που έχουν νεφελώδη όψη αλλά  δεν αλλάζουν θέση στον ουράνιο θόλο και κινούνται φαινομενικά μαζί με αυτόν, λόγω της περιστροφής της Γης, είναι τα αντικείμενα “βαθέος ουρανού” και είναι αρκετά πιο μακριά από το ηλιακό μας σύστημα. Τέτοια αντικείμενα είναι τα νεφελώματα, τα αστρικά σμήνη, υπολείμματα υπερκαινοφανών και οι γαλαξίες, τα οποία μπορεί να βρίσκονται από μερικές δεκάδες χιλιάδες έως και μερικά εκατομμύρια έτη φωτός μακριά.

Εικόνα 2: Αριστερά: Το σφαιρωτό αστρικό σμήνος Μ13 στον αστερισμό του Ηρακλή (Image Credits: Sid Leach/Adam Block/Mount Lemmon SkyCenter). Δεξιά: Ο Γαλαξίας της Ανδρομέδας Μ31. Image Credit: Torben Hansen – https://www.flickr.com/photos/torbenh/6105409913.
Εικόνα 3: Αριστερά: Το πλανητικό νεφέλωμα του δαχτυλιδιού Μ57 (Image Credits: Ron Brecher) . Δεξιά: Το Νεφέλωμα του Καρκίνου (Crab Nebula στα αγγλικά) M1, είναι ένα από τα πιο μελετημένα αστρονομικά αντικείμενα στον ουρανό, διότι πρόκειται για το υπόλειμμα μιας έκρηξης υπερκαινοφανούς αστέρα που παρατηρήθηκε από Κινέζους αστρονόμους το 1054.
Image Credit: ESO / Manu Mejias. 

Τώρα που γνωρίζετε τον κατάλογο Messier και τα εντυπωσιακά αντικείμενά του, μπορείτε να τα παρατηρήσετε στον έναστρο ουρανό με ένα τηλεσκόπιο και καλή παρέα! Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τον διαδραστικό χάρτη της NASA παρέχει όλα τα αντικείμενα Messier όπως έχουν απαθανατιστεί από το ιδιαίτερα δημοφιλές διαστημικό τηλεσκόπιο HST-Hubble Space Telescope. Ή ακόμα καλύτερα σας προτείνουμε να περιμένετε και να κάνετε ένα μαραθώνιο-Messier, τον οποίο περιμένουν οι ερασιτέχνες αστρονόμοι πώς και πώς! Κάθε χρόνο περίπου τον μήνα Μάρτιο, φαίνονται στον ουρανό σχεδόν όλα τα αντικείμενα Messier από τη δύση μέχρι την ανατολή του Ηλίου. Έτσι ο σκοπός του μαραθωνίου ενός αστρονόμου είναι να καταφέρει να δει ή και να φωτογραφήσει μέσα σε μία νύχτα και τα 110 αντικείμενα Messier!

Μπορείτε να δείτε εικόνες από αυτά τα 110 αντικείμενα Messier σε αυτόν το σύνδεσμο https://www.nasa.gov/content/goddard/hubble-s-messier-catalog

Εικόνα 4: Μία συλλογή όλων των αντικειμένων Messier από έναν ερασιτέχνη αστρονόμο. Image Credit:
Michael A. Phillips – http://astromaphilli14.blogspot.com.br/p/m.html official blog.

Συγγραφείς: Γωγώ Λουκαΐδου & Βασίλης Μισιρλής

Tags: γαλαξίες, κομήτες, Charles Messier, αστρικά σμήνη, ιστορικά