Ποιο είναι το χρώμα του Ποσειδώνα;

Ο Ποσειδώνας είναι ο πιο απομακρυσμένος πλανήτης του Ηλιακού μας Συστήματος (μετά τον υποβιβασμό του Πλούτωνα σε νάνο πλανήτη) και παραμένει εξωτικός. Μόνο μία διαστημική αποστολή, το Voyager 2, τον προσέγγισε σε μικρή απόσταση το 1986 και το 1989 και τράβηξε τις φωτογραφίες που όλοι έχουμε δει (Εικόνα 1). Σε αυτές, ο Ποσειδώνας έχει ένα βαθύ, έντονο μπλε χρώμα, σαν του υδάτινου βασιλείου του ομώνυμου θεού. Είναι όμως αυτές οι φωτογραφίες ακριβείς;

Μπορεί να μην έχουμε στείλει ακόμα άλλες διαστημικές αποστολές, όμως στα ενδιάμεσα χρόνια έχουν βελτιωθεί τα επίγεια τηλεσκόπιά μας και αυτά, μαζί με το Hubble στο διάστημα, τον έχουν παρατηρήσει με ευκρίνεια μικρότερη μεν από το Voyager 2 αλλά αρκετή δε ώστε να μας δείχνουν ένα πράγμα με σαφήνεια: το χρώμα του δεν είναι αυτό που ξέρουμε από το Voyager 2. Μοιάζει περισσότερο με το απαλό κυανό του Ουρανού, μία γκριζοπρασινωπή απόχρωση του γαλάζιου που είναι σαφώς λιγότερο εντυπωσιακή από το βαθύ μπλε.

Ο λόγος για αυτό είναι εντυπωσιακά απλός: οι δημοσιευμένες φωτογραφίες του Ποσειδώνα από το Voyager 2 είχαν επεξεργασθεί με ένα φίλτρο που έκανε τα χρώματα πιο έντονα για να φαίνονται καλύτερα οι λεπτομέρειες. Αυτό δεν ήταν κρυφό ή μυστικό. Αναφερόταν ξεκάθαρα στις δημοσιεύσεις της εποχής. Αλλά με τον καιρό οι φωτογραφίες αναπαράγονταν σε άλλα μέσα χωρίς την επεξήγηση των χρωμάτων τους, μέχρι που κατοχυρώθηκαν στη συλλογική συνείδηση ως ρεαλιστικές αναπαραστάσεις του πως μοιάζει με γυμνό μάτι.

Το 2019 δημοσιοποιήθηκε μία επανεπεξεργασία των φωτογραφιών του Voyager 2 ώστε να προσομοιάζουν περισσότερο τα πραγματικά τους χρώματα. Το 2023 δημοσιεύθηκε ένα άρθρο που παρουσίασε μία πιο εκτεταμένη ανάλυση των ατμοσφαιρικών στρωμάτων του Ουρανού και του Ποσειδώνα, με ανάλογη επανεπεξεργασία των φωτογραφιών τους. Με την εφαρμογή της κατάλληλης διόρθωσης γάμμα για την ανάκλαση του φωτός του Ήλιου προέκυψε η Εικόνα 2.

Ο Ουρανός και ο Ποσειδώνας, οι δύο ‘παγωμένοι γίγαντες’ του Ηλιακού Συστήματος, δείχνουν πια πιο ορατά τη μεγάλη τους ομοιότητα και μας επαναφέρουν στην πραγματικότητα: ότι ο μοναδικός μπλε πλανήτης γύρω από τον Ήλιο είναι ο δικός μας, η Γη.