Τι χρώμα έχει η Σελήνη;

Γκρί. (Εικόνα 1)

Όμως σκεφτείτε το εξής: Τι χρώμα έχει η Γη; Αν τη δείτε από αρκετά μακριά στο διάστημα (π.χ. Εικόνα 2) θα μοιάζει γαλανόλευκη, από τα σύννεφα, τους ωκεανούς, και τη γαλαζωπή επίδραση της ατμόσφαιρας στο πως φαίνεται το έδαφος από κάτω της. Αν όμως κοιτάξετε το έδαφος τριγύρω σας, θα είναι πιθανότατα κάποια παραλλαγή του καφέ, πράσινου, ή αστικών τόνων του γκρίζου. Η εντύπωση που έχουμε από τον όλο πλανήτη μπορεί να επισκιάζει τις πολύ διαφορετικές λεπτομέρειες της κάθε μικρής περιοχής του.

Μήπως συμβαίνει το ίδιο με τη Σελήνη; Η σύντομη απάντηση είναι… ναι! Αλλά πιο ανεπαίσθητα από ότι στη Γη.

Η Σελήνη αντανακλά το φως του Ήλιου, που είναι λευκό, αλλά όταν αυτό μετά διέρχεται μέσα από την ατμόσφαιρα της Γης το μπλε σκεδάζεται πιο εύκολα, οπότε συχνά καταλήγουμε να βλέπουμε τη Σελήνη κίτρινη ή και πορτοκαλί, αν είναι χαμηλά στον ορίζοντα. Η Σελήνη όμως δεν είναι καθρέφτης. Αποτελείται από πολλά διαφορετικά πετρώματα που αντανακλούν το φως του Ήλιου με διαφορετικούς τρόπους, απορροφώντας διάφορες συχνότητες με αποτέλεσμα κάποια να φαίνονται χρωματιστά αν τα δει κανείς από κοντά. Το αν φαίνονται διαφορές και από μακριά ήταν αντικείμενο διχογνωμίας για τους αστρονόμους του 19^ου αιώνα, με τον Julius Schmidt, που ήταν διευθυντής του Αστεροσκοπείου Αθηνών, και ειδικός πάνω στην παρατήρηση της Σελήνης, να υποστηρίζει ότι το σκούρο γκρίζο των ‘θαλασσών’ της Σελήνης περιείχε και περιοχές με καφέ ή πράσινο.

Στα τέλη της δεκαετίας του 1960 και στις αρχές της δεκαετίας του 1970 είδαμε επιτέλους τη Σελήνη από κοντά, και επιστρέψαμε πετρώματά της στη Γη. Αστροναύτες του προγράμματος Apollo ενίοτε ανέφεραν ότι όσο πετούσαν χαμηλά πάνω από την επιφάνεια της Σελήνης έβλεπαν διάφορα χρώματα με την άκρη των ματιών τους. Οι πέτρες που μεταφέρθηκαν στη Γη από τις έξι επιτυχημένες προσεληνώσεις Apollo (11, 12, και 14-17) και τις τρεις μη-επανδρωμένες Σοβιετικές αποστολές Luna (16, 20, και 24) έχουν ποικίλες συστάσεις. Πολλές είναι όντως γκρίζες ή γκριζόλευκες, κυρίως λόγω της υψηλής περιεκτικότητάς τους σε τιτάνιο. Αλλά άλλες είναι βασαλτικές (δηλαδή από στερεοποιημένη λάβα) με διάφορα χρώματα: κίτρινα, πράσινα, ή καφέ (π.χ., Εικόνα 3).  

Οπότε, τελικά τι χρώμα έχει η Σελήνη; Η μη-επανδρωμένη αποστολή Lunar Reconnaissance Orbiter της NASA μπήκε σε χαμηλή τροχιά γύρω από τη Σελήνη το 2009 και χρησιμοποίησε μία ευρυγώνια φωτογραφική μηχανή για να χαρτογραφήσει την επιφάνεια του δορυφόρου σε πραγματικό χρώμα. Ο πλήρης χάρτης φαίνεται εδώ, αλλά στην Εικόνα 4 έχουμε εστιάσει σε μία από τις ‘θάλασσες’ της Σελήνης, τη Θάλασσα των Βροχών. Διακρίνεται μια αλληλουχία βασαλτικών περιοχών όπου κυριαρχεί είτε το μπλε είτε το καφέ, γύρω από τις οποίες βρίσκονται περιοχές με γκριζόλευκα πετρώματα (σαν αυτήν όπου προσεδαφίστηκε το Apollo 11).

Οπότε η Σελήνη περιέχει πολλά χρώματα, αλλά χαμηλής χρωματικότητας, δηλαδή χαμηλού κορεσμού. Με πιο απλά λόγια, είναι όλα κάπως γκριζωπά. Από μεγάλη απόσταση δύσκολα διαχωρίζονται, αν και αυτό είναι εφικτό και από την επιφάνεια της Γης με καλή κάμερα και τηλεσκόπιο (στην Εικόνα 1, για παράδειγμα, διακρίνονται αμυδρά κάποιοι διαχωρισμοί χρωμάτων). Η Σελήνη είναι γκρίζα, αλλά όχι εντελώς γκρίζα.