Πώς δημιουργήθηκε η Σελήνη;

Η Σελήνη είναι το κοντινότερο και γνωστότερο ουράνιο σώμα στη Γη. Επομένως, θα περίμενε κανείς πως το ζήτημα της προέλευσής της θα ήταν λυμένο καιρό τώρα. Παρ’ όλα αυτά, οι αστρονόμοι ακόμη δεν έχουν εξιχνιάσει πλήρως το μυστήριο του πώς ο πλανήτης μας κατέληξε να έχει τον δορυφόρο του. Ας ρίξουμε, λοιπόν, μια ματιά σε μερικές από τις πιο ενδιαφέρουσες θεωρίες που έχουν μελετηθεί.

Οι πιο διαδεδομένες υποθέσεις περιγράφουν συνήθως ένα γεγονός γνωστό ως “η γιγαντιαία σύγκρουση”. Σύμφωνα με αυτή, υποψιάζονται πως πριν από περίπου 4,5 δις χρόνια, ένα ουράνιο σώμα περίπου ίδιου μεγέθους με τον Άρη, γνωστό ως “Θεία”, πρέπει να συγκρούστηκε με την αρχέγονη τότε Γη. Η σύγκρουση είχε ως συνέπεια την εκτόξευση μεγάλης ποσότητας ύλης από τον πλανήτη μας, μέρος της οποίας παρέμεινε σε τροχιά και σταδιακά κατέρρευσε λόγω βαρυτικών δυνάμεων σε ένα ενιαίο σώμα, τη Σελήνη [1].

Υπάρχουν και διαφοροποιήσεις της παραπάνω θεωρίας, όπως για παράδειγμα πως η Σελήνη εκτοξεύτηκε απ’ ευθείας ως ένα ενιαίο κομμάτι μετά τη σύγκρουση, ή ότι υπήρξαν περισσότερες από μία συγκρούσεις. Ανεξαρτήτως των λεπτομερειών, η κεντρική ιδέα μιας σύγκρουσης της Γης με κάποιο σώμα παραμένει αδιαμφισβήτητη. Ο λόγος που η θεωρία αυτή είναι τόσο ευρέως αποδεκτή είναι ότι συνάδει με τις παρατηρήσεις μας. Συγκεκριμένα, μπορεί να εξηγήσει τον λόγο που η φορά περιστροφής της Γης και η φορά περιφοράς της Σελήνης γύρω της είναι η ίδια. Ακόμη, μελέτες στην περιεκτικότητα της Σελήνης σε διάφορα χημικά στοιχεία (πχ ισότοπα ψευδαργύρου, οξυγόνου, τιτανίου) έχουν παράξει αποτελέσματα σε συμφωνία με τη θεωρία, καθώς παρατηρούμε περιεκτικότητες παρόμοιες με τις τιμές που συναντούμε στη Γη.

Σύμφωνα με άλλες λιγότερο αποδεκτές υποθέσεις, η Σελήνη ξεκίνησε ως κάποιο σώμα του ηλιακού συστήματος που η Γη έτυχε να παγιδέψει στο βαρυτικό πεδίο της όταν η πρώτη πέρασε κοντά από τη δεύτερη. Και βεβαίως, αξίζει να σταθούμε και σε κάποιες από τις πιο “εξωτικές” θεωρίες. Μια παλιότερη θεωρία που έχει απορριφθεί είναι πως πριν δισεκατομμύρια χρόνια, η Γη περιστρεφόταν με πολύ μεγάλη ταχύτητα, με αποτέλεσμα φυγόκεντρες δυνάμεις να αποσχίσουν ένα κομμάτι της, που κατέληξε να είναι η Σελήνη [2]. 

Όποια τελικά και να είναι η προέλευσή της, το σίγουρο είναι πως όλοι μας χαιρόμαστε που η Σελήνη είναι μαζί μας για να στολίζει τον ουρανό μας και ομορφαίνει τις βραδιές μας!

[1]: https://solarsystem.nasa.gov/moons/earths-moon/in-depth/#otp_formation , https://www.nasa.gov/feature/ames/lunar-origins-simulations

[2]: link.springer.com/chapter/10.1007/978-1-4684-8401-4_14