Γιατί η ΝΑΣΑ δε βγάζει στη δημοσιότητα τις πραγματικές εικόνες που λαμβάνει από τον James Webb και μας δείχνει συνεχώς τις διορθωμένα γραφιστικά και επιχρωματισμένες;

Ο λόγος για τον οποίο οι φωτογραφίες παρουσιάζονται συνήθως “έγχρωμες” είναι διότι αφενός είναι αισθητικά πιο ευχάριστες/όμορφες και αφετέρου διότι συνήθως με τον τρόπο αυτό παρουσιάζουν περισσότερη πληροφορία από μια ασπρόμαυρη φωτογραφία.

Όλες οι φωτογραφίες που λαμβάνονται από τα τηλεσκόπια χρησιμοποιώντας ψηφιακές κάμερες είναι «ασπρόμαυρες». Αποτυπώνουν την ένταση του φωτός σε κάθε σημείο του ουρανού που απεικονίζεται σε αυτές. Όσο περισσότερο φως πέφτει σε μια περιοχή τόσο πιο λευκή είναι. Στην ψηφιακή γλώσσα των ηλεκτρονικών υπολογιστών συνήθως το 0 αντιστοιχεί στο καθόλου φως και το 255 στο τελείως φωτεινό.

Όπως γνωρίζουμε όμως όλα τα χρώματα της ίριδας μπορούν να δημιουργηθούν συνδυάζοντας τα τρία βασικά χρώματα: το μπλε, το πράσινο και το κόκκινο. 

Επομένως εάν πάρουμε τρεις φωτογραφίες ενός αστρονομικού αντικειμένου,  σε τρία διαφορετικά φίλτρα  με το καθένα να συλλέγει φως σε διαφορετικό μήκος κύματος που δημιουργείται από ένα διαφορετικό φυσικό φαινόμενο, μπορούμε να τις συνδυάσουμε και να δημιουργήσουμε μια έγχρωμη εικόνα. Ο τρόπος είναι απλός: αντιστοιχούμε τη μια εικόνα στο μπλε την άλλη στο πράσινο και την τρίτη στο κόκκινο φίλτρο. Εάν μια περιοχή του ουρανού εκπέμπει φως μόνο στο τρίτο φίλτρο θα μας φαίνεται κόκκινη. Αν στέλνει πολύ φως θα είναι πολύ κόκκινη και αν το φως είναι λίγο πιο αχνή κόκκινη. Εάν όμως εκπέμπει την ίδια ποσότητα φωτός τόσο στο δεύτερο όσο και στο τρίτο η περιοχή θα μας φαίνεται κίτρινη. Δείτε ένα απλό παράδειγμα στην εικόνα με τους τρεις κύκλους που ακολουθεί. Προφανώς συνδυασμοί των εντάσεων φωτός στα διαφορετικά τρία βασικά χρώματα μας δίνουν όλα τα χρώματα της ίριδας.

Εικόνες 1 & 2: Ένα πιο ενδιαφέρον πρακτικό παράδειγμα είναι μια έγχρωμη φωτογραφία από το πλανητικό νεφέλωμα της Έλικας η οποία δημιουργήθηκε με την παραπάνω μέθοδο από παρατηρήσεις του Αστεροσκοπείου Σκίνακα. Πηγή: Εικόνα Αστεροσκοπείου Σκίνακα

Με τον τρόπο αυτό εάν το καθένα από τα τρία βασικά χρώματα αντιστοιχεί σε φίλτρο που συλλέγει φως από ένα διαφορετικό φυσικό μηχανισμό εκπομπής (πχ φως από νέα θερμά αστέρια, φως από περιοχές όπου υπάρχει διεγερμένο αέριο από ωστικά κύματα, φως που δημιουργείται από ένα συγκεκριμένο χημικό στοιχείο) η έγχρωμη φωτογραφία μας παρουσιάζει με γραφικό τρόπο περιοχές ενός αστρονομικού αντικειμένου στις οποίες κυριαρχεί το καθένα από τα φαινόμενα τα οποία θέλουμε να μελετήσουμε.

Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο συχνά λέμε ότι “μία εικόνα αξίζει όσο χίλιες λέξεις”.